Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanaStanisławskiego.Zkoleilicznefotografiestrumieniwijącychsię
międzydrzewamiwydająsięechemobrazówFerdynandaRuszczyca,wie-
lokrotniepodejmującegotentemat,atakżeTeodoraZiomka.
OupodobaniumłodegoWitkiewiczadomalowania,zwłaszczanatury,wiemy
zlistówjegoojcadosiostry,Marii:„boon[Stasiek]jestmalarz,idobry.
Mazamiłowanieikoniecznąpotrzebę.Robimnóstwostudiówiobrazów.
[ż]Jeżelitakdalejpójdzie,tozanimskończyszkołę,będziewystawiał
ob
razyprawdziweiciekawe.Dobratorzecz.Onmatyleradościpatrząc
nanaturę.Tylemutoczasuwdobryizdrowydladuszysposóbzabiera.
Jestpejzażystą,niecierpimiasticieszysiękażdąwierzbą,każdąchmu
rą,
każdymzałomemziemiż”
13
.Poniespełnarokutaojcowskaopiniazyska-
łapodobnopoparcieuznanychautorytetów:„ByłtuRuszczyc,awczoraj
byłStanisławskiiobajnajznakomitsipolscypejzażyścizwielkimzainte-
resowaniemipochwałamioglądalirobotydziecka”14.
Zarazpotemspełniłasięprzepowiedniaowystawianiu„prawdziwychicie-
kawychobrazów”jeszczeprzedukończeniemszkoły.Wliściez3stycznia
1902rokuStanisławWitkiewiczdonosiłzdumąsiostrze:„Właśnieotwar-
towystawęobrazów,naktórejStasiekmadwapejzażezLitwy,które
bar
dzodobrzewyglądająiopiniapublicznauważazanajlepszedzieła”15.
Wystawataodbyłasięnaprzełomielat1901i1902wCzytelniMiejskiej
wZakopanem.Niestety,niewiemy,którezeswoichnajwcześniejszych
27
pejzażyWitkacyzaprezentowałnatejwystawie.Dziwitylko,żeniebyłyto
pejzażetatrzańskie,tylkolitewskie;widoczniemłodyartystawyżejcenił
plonswoichwakacyjnychwyjazdówdokrewnychojcawSyłgudyszkachod
tego,comalowałwdomu,podokiemwymagającegoojca.
Znajwcześniejszegookresutwórczościartystyznamypraktycznietylko
jedenobraz,określanyobecniejakoPejzażnocny(il.11)
16
.Jestondość
wyjątkowywśmiałymzestawieniuświatłaicienia;kontraściebardzociem-
negopierwszegoplanupolewejzrozjaśnionymnaróżowoprzezza-
cho
dzącesłońceodległymhoryzontempoprawej.Jesttojakbyniemal
dosłownarealizacjapostulatuStanisławaWitkiewicza,któryw1903roku
pisałdosyna:„wwieczórjesienny,kiedytazorzaślepiącapalisięnanie-
bie,anaziemiczarnoizeschłyliśćszeleszczepodnogą,obrazytłocząsię
same”17.PodobneefektyWitkacyuzyskiwałwtymczasierównieżwlicz-
nych,wykonywanychprzezsiebiefotografiach.Najwyraźniejfascynowa-
łogorobieniezdjęć„podsłońce”.Zainteresowanieeksperymentamize
światłemWitkacyzawdzięczanajprawdopodobniejrównieżojcu,który
wlistachpełnychwskazówekmalarskichzwracałmunatouwagę:„Wma-
lowaniuzwracajuwagęnaświatło,botoTwojanajsłabszastrona.Uwa-
żaj,jaknaturaoszczędzanajjaśniejszetony-anaturamaichtyle-cóż
mówićosztuce.Bardzosiętemuprzyglądaj,gdzienajwyższyblaskiile
PRZYPISYNASTRONIE234
