Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AmerykańskiegoStowarzyszeniaPsychiatrycznego.Następnymkrokiemma
byćopracowaniedokońca2015rokunowejwersjiICD-11(za:Żyta2014).
Podsumowującdefinicyjnykontekstniepełnosprawnościintelektualnej
wperspektywiehistorycznej,możnaprzyjąćzaK.Ćwirynkało(2010,s.20;
por.Janiszewska-Nieścioruk2006a)najistotniejszejejprzeobrażenia.Pierw-
szymznichjestnprzejścieodpodejściastatycznegododynamicznego”.Defi-
nicjeniepełnosprawnościintelektualnejpodkreślałyjejnieodwracalność,
statyczność,stantrwającyprzezcałeżycie,nieuleczalność,trwałycharakter.
TakieujęcieodnajdujemywpoglądachF.Pinela.J.E.d.Esquirola,E.Kraepeli-
na,A.F.Tredgolda,E.Dolla,E.SuchariewejczyH.Spionek(za:Ćwirynkało
2010)13.Dynamicznycharakterniepełnosprawnościintelektualnejodnajdu-
jemym.in.uM.Grzegorzewskiej(za:Kostrzewski,Wald1981,s.63),która
uważała,żenpomimoróżnychiczęstogłębokichbrakówizakłóceńwrozwo-
ju,dzieciupośledzoneumysłowoniesąpozbawionezdolnościdorozwoju
intelektualnegoiusprawnienia”.Drugieprzeobrażenieprzechodzinodłącze-
nianiepełnosprawnościintelektualnejjedyniezfunkcjonowaniemumysło-
wymdozwróceniauwaginaglobalnycharakterstanu”(Ćwirynkało2010,
s.21).Znaczącąrolęwtymprocesieprzeobrażeńwpodejściudoniepełno-
sprawnościintelektualnejodegrałypoglądywyrażaneprzezówczesneAme-
rykańskieTowarzystwodoBadańnadUpośledzeniemUmysłowym,począw-
szyodwspominanychjużdefinicjiHeberaczyGrossmana(por.Kostrzewski,
Wald1981).Wniedorozwojuumysłowymobokograniczeńfunkcjiintelektu-
alnychuwzględnionoograniczeniawzachowaniachprzystosowawczych.
Trzecieprzeobrażenienodzwracaniauwaginaograniczeniadoakcentowania
możliwościosóbzniepełnosprawnościąintelektualną”(Ćwirynkało2010,
s.23,por.Smith2009)zamykajądefinicjeniepełnosprawnościintelektualnej,
któreopracowywałaR.Luckassonzzespołem(1992;2002),wprowadzające
modelfunkcjonalnyniepełnosprawnościintelektualnej,aodrzucającemodel
medycznyipsychopatologiczny.
2.Podstawowezagadnienianiepełnosprawnościintelektualnej
Jakjużzauważyłam,zdefiniowanieniepełnosprawnościintelektualnej
niejestsprawąprostą,takjaksamotozjawisko,awzasadziestan,niejest
wswejistociejednowymiarowy.Problemtenwiążesiętakżezróżnymi
kryteriamioceniającymitęniepełnosprawność.Obecniezcałąstanowczo-
13Poglądywymienionychbadaczyorazujęciadefinicyjneniepełnosprawnościintelek-
tualnejmożnaznaleźćwpracachm.in.:H.Spionek(1981),J.Doroszewskiej(1981),K.Kirej-
czyka(1981),J.Wyczesany(1999).
29
