Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DYGRESJAoprzyszłości
pansji,zaczniesięruchodwrotny,ażdoniewyobrażalnegoskupienia
materii,kumulacjiniewyobrażalnejmasy,temperaturyienergii,która
ponownieeksploduje.Wielkiebum.Choćuczonychastrofizykównajbar-
dziejinteresujenietylenaszlos,ilepierwszasekundawybuchu,właści-
wiejejniewielkiułamek.Tojeszczepozostajetajemnicą.Napocieszenie
polecamksiążkęStanisławaLemaGłosPana.Chociażprzeciwnicyteorii
pulsacjiutrzymują,żeowobumbyłojednorazowe:jesteśmywstanieco-
razszybszejekspansjiinigdynienastąpipowrótdopierwotnegoskupie-
nia.Apytanie,cobyłoprzedwielkimbum,jestniezasadne.Wiedzieli
otymwśredniowieczuinaprowokacjetypu:HnaczymsiedziałPanBóg,
gdyjeszczeniczegoniebyło,aOndopierozabierałsiędodziełaStworze-
nia?",odpowiadano:Hnaskrzydłachwiatru".Pięknametafora.
Ukazanaprzezemniearcimboldiańskaopowieść,możeraczejprzewod-
nikpogaleriiściętychgłów,jestzatem-albobyłaby-zupełnieczymin-
nymniżtasamahistoria(hipotetycznie)opisanaprzezjejuczestników,
każdegozosobna,gdybytakązdecydowalisięnapisać,nawetjeślite
sameHfakty"wzięlibypoduwagę.Znaliibezpośredniotworzyliichwie-
le,októrychwwiększościnigdysięniedowiemy;zdrugiejzaśstrony
nieznalidokumentów,jakiemyposiadamy,zwłaszczatychnależących
doinnegostrumieniaczasu,doprzestrzennieodległychciągówprzyczy-
nowo-skutkowych.Nieznaligeometriiprzestrzeni,wjakiejichumiesz-
czamy,niewidzielirelacjipomiędzyosobami,przedmiotamiczyzdarze-
niami.Nieznalihistorii,którątworzymy,chociażwniejuczestniczyli.
Ponadtonieznaliprzyszłości,moglijątylkowjakimśniewielkimzakre-
sieprzewidzieć.Chociażmieliwpływnabiegzdarzeń,wmniejszymczy
większymstopniuistotnychdlaogółu.Jednaknawetwwypadkunaocz-
nychświadków,bohaterówopisywanychzdarzeń,ichocenyiinterpre-
tacjeHfaktów"byłyzazwyczajkrańcoworóżne.Podobniejakzeznania
świadkówwsądzie-pozornietesamefaktywróżnychnarracjachhi-
storycznychtworząodmienneznaczenia.Skazująalbouniewinniają,po-
tępiająalbowypuszczająnawolność.
Zwrócęjeszczeuwagę,jakietoważnewwarsztacienaukowymhistory-
ka,żewie,cosięzdarzyłoHpotem",znaprzyszłośćwodniesieniudoopi-
sywanychzdarzeń.Jużwie,takżewjakimśtylkozakresie,cosiępóźniej
stało,albocosięzdarzałoHobok",lubteż-wbrewprzepowiedniom-nie
zdarzyłowogóle.Jużwie,aprzynajmniejsądzi,żewie,codoprowadziło
dojegoteraźniejszości,aściślejdotego,jakinterpretujeowąteraźniej-
.23.
