Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uwagnakreślonychwniniejszymszkicu48.Odzwierciedlaonobowiemstanpra-
wosławiazapewnenacałejLubelszczyźniewtymniezwykletrudnymokresie
ipotragicznychwydarzeniachlat1944–1947.
Dekanatlubelskiobejmowałwówczas,jakzaznaczono,czteryparafie.Wszyst-
kieposiadałyświątynie,jednak–zwyjątkiemlubelskiej–wymagająceremon-
tów;pozaTarnogrodemposiadałytakżebudynkiparafialne.Poważnymproble-
memdlaparafiichełmskiej,lubelskiejiwłodawskiej(aleteżwHrubieszowie)
okazywałosięwyrewindykowanienamocywyrokówsądowych(Lublin,Chełm)
eksmisjibezprawnychlokatorówczyużytkownikówlubobronaprzedzaborem
mieniaprzezinstytucje(Włodawa).Klerdekanalnyliczyłwówczasczterech
proboszczów,jednegowikariusza(Chełm)orazdwóchetatowychpsalmistów
(Lublin,Chełm).Cosiętyczyliczebnościparafian,todziekanlubelskipodawał
tylkoszacunki:dlaparafiilubelskiej–ok.600wiernych,chełmskiej–ok.2000,
włodawskiej–ok.60,tarnogrodzkiej–ok.1500i„nieczynnego”Hrubieszowa–
ok.100osób.Nadmieniałjednak,że„(…)zprzyczynzrozumiałychżadnaparafia
wgwyraźnegożyczeniasamychparafiannieprowadziżadnejewidencjiswoich
członków(…)”.Prawosławiewięcwówczasstawałosię„Kościołemkatakumbo-
wym”,aobawyprzedrepresjamiczyszykanamizracjiprawosławnegowyzna-
nia(inarodowości)byłypowszechne.Wspominałotymks.Baranow,pisząc,że
nawet„(…)wmiastachprawosławninadalmająwielkietrudnościwotrzymaniu
pracy,posady”.Byłytoparafiegłębokiejdiaspory,com.in.uwidaczniałosię
wefrekwencjinanabożeństwach.Wniedzieleiświętawahałasięonawgrani-
cach:Lublin–od50do300osób,Chełm–od30do400,Tarnogród–od10do
100,aweWłodawienieprzekraczała10osób.Wtakichwarunkach,wsytuacji
ograniczeńwynikającychpoczęścizistnieniatustrefyprzygranicznej,posługi
duszpasterskiewdekanaciespadłydominimum.W1948r.miałomiejscezale-
dwie26chrztów,4ślubyoraz34pogrzeby.Od1946r.prowadzononaukęreligii
tylkowparafiilubelskiej,naktórązapisanychbyło48uczniów.Byłytoparafie
wwiększościbiedne.Jedyniewdwóchparafiachofiarnośćwiernychbyłaznacz-
niejsza:wlubelskiejofiarywyniosły647tys.zł,awchełmskiej–213tys.zł.
NatomiastwTarnogrodziezebranonatacę32tys.zł,aparafiawłodawskanie
wykazałażadnegoprzychodu.
Zagadnienieopuszczonegomajątku„zahipotekowanego”ks.Baranowjedy-
niesygnalizował,postulując,bywładzekościelnezaangażowałypomocprawną
niezbędnąwrewindykacjimienia.Postulowałrównież,bypodjętostarania
wkierunkureaktywowaniaparafiiwBończy,wktórejokolicachzamieszkiwała
znaczniejszaliczbaprawosławnych.Wielemiejscawsprawozdaniuzajęłyspo-
strzeżeniaotragicznymżyciu„religijno-duchowym”wiernych,oopuszczonych
iniszczejącychświątyniach,owrogościotoczeniaiwładzlokalnych.Systema-
48Por.przyp.42.
32
