Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stresową.Pełniąonefunkcjęochronnąprzezminimalizowanieprzyczyny
stresuorazzmniejszeniedyskomfortuwewnętrznego.Ogólnierzecz
ujmując,procesradzeniasobiespełniadwiefunkcje:regulacjiemocjioraz
instrumentalną.
Jednązformradzeniasobiezemocjamijestreakcjazaprzeczania
chorobie,polegającananieświadomymodrzucaniuprzezpacjentainfor-
macjidotyczącychchorobyijejkonsekwencji,comożeprowadzićdo
podejmowaniadziałańniekorzystnychdlastanupacjenta.Reakcjazaprze-
czaniawiążesięzdziałaniemmechanizmuobronnegowyparcia,którego
działaniechronipacjentaprzezlękiem.
Kolejnąformąjestekspresjaemocji.Wyrażanieemocjiwsposób
werbalnyiniewerbalnypomagapacjentowirozładowaćemocje,wkonsek-
wencjiprzynosząculgę.Najbardziejpowszechnąformąjestopowiadanie
oswoichprzeżyciach,innyminp.płacz,napadypaniki,wybuchyzłości.
Następnąformąsamoregulacjiemocjijestwzbudzanieiwzmacnianie
pozytywnychemocjiprzez:wzmacnianiepozytywnegoafektu,nasycanie
zwykłychwydarzeńpozytywnymznaczeniem,urealnienienowychpriory-
tetówwsytuacjispowodowanejprzezchorobę,adaptacyjneprzeformu-
łowaniecelów.
Ostatniąformąjestadaptacjapoznawczadozagrażającychwydarzeń,
przebiegającawtrzechnastępującychposobieetapach.Pierwszyznichto
poszukiwanieznaczenia,któreodbywasięprzezm.in.poszukiwanie
przyczynchoroby,nadawaniepozytywnegoznaczeniaczyprzewartoś-
ciowaniedotychczasowegożycia.Drugietaptozdobywaniepoczucia
mocyprzezsprawowaniechoćbyczęściowejkontrolinadprzebiegiem
choroby.Trzecietap,określanyjakowzrost,,Ja’’,manaceluodzyskanie
lubpoprawęsamoocenypoprzezstosowanieporównań,,wdół’’,czyli
zosobamibędącymiwgorszejsytuacji[Heszen,Sęk,2008].
Celeminstrumentalnego(zadaniowego)radzeniasobiezchorobąjest
poprawastanuzdrowia.Odbywasięonoprzezaktywnościtakiejaknp.
gromadzenieinformacjiochorobie,wykonywaniezaleceńlekarskichlub
teżaktywnośćpodejmowanązwłasnejinicjatywynarzeczzdrowia(np.
zmianatrybużycia,diety,poszukiwaniealternatywnychformleczenia).
Istotnąrolęwprocesieradzeniasobiezchorobąodgrywatakże
wsparciespołeczne,wprzebieguktóregodochodzidoprzekazywanialub
wymianyemocji,informacji,instrumentówdziałaniaidóbrrzeczowych.
Celemtejinterakcjijestpomocwpokonaniutrudności.
Dwa,częstobardzointensywneuczuciaprzeżywanewzwiązku
zchorobątonadziejailęk.Nadziejajakouczuciepozytywne,często
towarzyszychorymnawetwterminalnejfaziechoroby.Zbadańnad
emocjamipozytywnymiwynika,żeemocjetewzrastająrównolegledo
wzrostuemocjinegatywnych.Nadziejajestuczuciempozwalającym
optymistyczniespojrzećwprzyszłość,mobilizowaćsiłydokonfron-
towaniasięztrudnościami,nadajesensdziałaniom,równoważykoraz
35