Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Miaryprodukcjiijejczynników–zmienneparametryczne
25
podlegaćzmianomwkolejnychmiesiącachmiędzyinnymiztytułukoniunkturalnych
wahańpopytunaprodukt,atymsamymprzeciętnegoczasupracy(ht).Tymsamym
zmianystawkimiesięcznejpłac,określonejwedługformuły(1.32)zuwaginafakt,iż
nieuwzględniasięmożliwościpracywnadgodzinach,mająprawoniekorespondować
zezmianamistawkigodzinnejpłac.Wtejsytuacjiodwołajmysiędopojęciaustawowe-
goczasupracy.
13Załóżmy,żeh
ujestustawowymczasempracyobowiązującym
wdanymmiesiącu.Wpraktycegospodarczejmożemyoczekiwać,żeczęśćpracowni-
kówwdanymmiesiącupracujewczasieponadwymiarowym,apozostalipracują
wczasieustawowym.Wzarysowanejsytuacjiprzeciętnyczaspracyosobyzatrudnionej
jestwyższyodobowiązującegoustawowegoczasupracy(ht>hu),czyliżeprzeciętna
liczbaprzepracowanychnadgodzinwynosi:ht-hu.Uznajmy,żestawkapracyzagodzinę
pracywustawowymczasiepracywynosiw[złotych],natomiaststawkatazwiększasię
o50%zapracęwnadgodzinach,czyliwynosi1,5·w[złotych].Zakładającdodatkowo,
żeprzeciętnaliczbaosóbzatrudnionychwdanymmiesiącuwynosiLtosób,jesteśmy
wstaniezdefiniowaćkosztypracywustawowymczasiepracy(CLt1)orazkosztypracy
wnadgodzinach(CLt2)wnastępującysposób:
CL
t
1
=
w
h
u
L
t
(1.34)
CL
t
2
=
1
,
5
w
(
h
t
_
h
u
)
L
t
(1.35)
Oznaczato,żełącznykosztpracywgodzinachustawowychinadgodzinachwynosi:
CL
t
=
CL
t
1
+
CL
t
2
=
w
h
u
L
t
+
1
,
5
w
(
h
t
_
h
u
)
L
t
=
(
1
,
5
h
t
_
0
,
5
h
u
)
w
L
t
(1.36)
Napodstawie(1.36)wyznaczamyprzeciętnąstawkępłacywwarunkachewentual-
nejpracywnadgodzinach:
w
t
=
CL
t
/
L
t
=
(
1
,
5
h
t
_
0
,
5
h
u
)
w
[zł/liczbaosób]/[miesiąc]
(1.37)
Przedsformułowaniemostatecznychwnioskówzauważmy,żewykorzystującregułę
(1.29)orazdługośćustawowegoczasupracy(hu)iliczbęprzepracowanychosobogo-
dzin(Ht),wyznaczyćmożemyhipotetycznąprzeliczeniowaliczbępracownikówpełno-
etatowych(Ltu)
14.Wielkośćtęokreślamywedługnastępującejzasady:
L
tu
=
H
t
/
h
u
[liczbaosób]
(1.38)
Napodstawie(1.37)oraz(1.38)powiemy,że:
a)
h
h
t
t
>
=
h
h
tu
tu
n
n
L
L
t
t
<
=
L
L
tu
tu
^
^
w
w
t
t
>
=
w
w
(1.39.a)
b)
(1.39.b)
Przypadek(1.39a)wskazuje,żejeżelirzeczywistyczaspracypracownikówjestrówny
ustawowemuczasowipracy,wówczasrzeczywistaliczbapracownikówjestrównaliczbie
pracownikówhipotetycznych(zatrudnionychwustawowymczasie)ijednocześnierze-
czywistastawkapłacyjestrównastawcepłacyzapracęwustawowymczasie.
Przypadek(1.39b)wskazuje,żejeżelirzeczywistyczaspracypracownikówjestwięk-
szyodustawowegoczasupracy,wówczasrzeczywistaliczbapracownikówjestniższaod
liczbypracownikówhipotetycznych(zatrudnionychwustawowymczasie)ijednocześnie
rzeczywistastawkapłacyjestwyższaodstawkipłacyzapracęwustawowymczasie.
13Od2003rokuwPolsceustawowyczaspracypracownikawynosi40godzintygodniowo.
14Wbadaniachempirycznychmusimysięliczyćztym,iż„wzależnościodrodzajudanychmoże
tobyćśredniokwartalnalubśredniomiesięcznaliczbazatrudnionychwprzeliczeniunapełne
etaty”[Wiśniewski,2009,s.17].
