Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
JakubBrzostowski,TomaszWachowicz
wegoproblemudecyzyjnegonaelementarneczęściskładoweiwielokrotnych
porównaniachparamitychelementów(np.wariantówczykryteriów)wcelu
wyznaczeniaocencząstkowych.Ocenyte,podobniejakprzyscoringu,na-
stępnieagregowanesąwceluwyznaczeniakońcowegowektoraocenopisują-
cegowskaliilorazowejrankingwariantów.NatomiastmetodyklasyELECTRE
orazPROMETHEEopierająsięnarelacjiprzewyższenia.Dekomponująprob-
lemdoseriijednokryterialnychporównańparamiiwyznaczaniasyntetycznych
wskaźnikówmierzącychsposóbprzewyższaniawariantówwzależnościod
subiektywniewyznaczanychprogówpreferencji,indyferencjiczyweta.
Wszystkiewymienionewyżejmetodymająswojewadyizalety.Przy-
kładowo,pozaMAUTpozostałemetodyniegenerująpełnegosystemuscorin-
gowego[36],leczpozwalająjedynienaocenępredefiniowanychwariantów
wzdefiniowanymdyskretnymproblemiedecyzyjnym.MetodyELECTRE
iPROMETHEEprzyjmująarbitralniepewiensposóbdefiniowaniapreferencji,
uwalniającdecydentaodszereguuciążliwychporównańisubiektywnegoprzy-
pisywaniapunktówoceny(lubdefiniowaniapostacifunkcjioceny),oczekują
jednaksprecyzowaniawartościpewnychspecyficznychparametrów,których
interpretacjajestnieintuicyjna,aprawidłoweokreśleniewymagasporejwiedzy
zzakresuteoriipodejmowanidecyzji.NatomiastmetodaAHP,mimoużycia
mocnejskaliilorazowejdoopisuporównańwariantówmiędzysobą,pozwala
decydentowinawyrażanierelacjimiędzywariantamizapomocądziewięcio-
stopniowejskaliwerbalnej.Takadefinicjapreferencjiwydajesiębyćbardziej
intuicyjnaiprostszadladecydenta.SamalgorytmmetodyAHPwymagajed-
nak,abyocenęwerbalnąprzypisaćkażdejparzeporównywanychelementów
składowychproblemu.Nawetwprostychproblemachdecyzyjnychtakichpar
jestzazwyczajbardzowiele,dlategoteżczęstopojawiasięproblembraku
spójnościzdefiniowanychprzezdecydentawerbalniepreferencji[21].Wprzy-
padkuMAUT,definiowaniepreferencjizapomocąskalwerbalnychjestkło-
potliwemetodologicznie.Syntezowaniekryteriówwykluczabowiemmoż-
liwośćstosowaniawyrażeńwerbalnych,gdyżwymagaarytmetycznejagregacji
wartościwagiużyteczności,którewtakimprzypadkuzwyczajowowyrażone
sanasłabejskaliporządkowej.Ideaocenywerbalnejniesprawdzisięrównież
wprzypadkumetodprzewyższenia,tebowiemsyntezująpredefiniowanefunk-
cjepreferencjijednokryterialnychdowypadkowejfunkcjipreferencji.
Pojawiasięzatempytanieomożliwośćpraktycznegoiskutecznegowy-
korzystaniaprostychiintuicyjnieinterpretowanychskalwerbalnychdodefini-
owaniapreferencjidecydentawrzeczywistychproblemachdecyzyjnych.Wni-
niejszejpracyprzedstawiamypropozycjęautorskiejmetodyocenyużyteczności
zapomocąpredefiniowanychskallingwistycznych,różniącąsięodinnych
podejśćzarównofilozofiądefiniowaniatakiejoceny,jakrównieżpoziomem
agregacjiproblemu,naktórymtakadefinicjanastępuje.Wnaszympodejściu
wykorzystujemybowiemsekwencjęzbiorówwariantówdecyzyjnych(zbiorów
referencyjnych)jakopunktodniesieniadowygenerowaniaglobalnegosystemu
