Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38OMAŁGORZATAVRAŽIĆ
mejzeuropejskąniebyłysystematyczneimotywowanojebardziej
względaminarodowymi,politycznyminiżliteracko-artystycznymi.To
zagadnieniestałosięjednymzogniskzapalnychsporupomiędzydwie-
mageneracjamiflstarych”iflmłodych”,którzyprzyjęliinnestrategie
otwieraniasięnaEuropę.Wdobieromantyzmuinspirowanosięlitera-
turamisłowiańskimi,alenietylezewzględunajejartystycznąwartość,
cozewzględunaideęsłowiańskiejkorelacji,anaprzykładliteratura
francuskamiałasłużyćjakoprzeciwwagadlaliteraturyikulturynie-
mieckiej.Przedstawicielechorwackiejmodernynieakceptowalitakie-
gostosunkudoliteraturobcychibezwzględunato,doktórejgrupy
należeliijakpojmowalifunkcjeliteratury,interesowalisięwszystkimi
obszarami,prądami,tendencjamiwłaściwymidlawspółczesnegożycia
literackiego,starającjaknajszybciejnadrobićkulturowezaległości9.
Młodzieżpraskaodegraławażnąrolęjakoformacjazorientowanana
kwestiepolityczne,społeczneigospodarcze,byłazwiązanazkulturą
czeską,oddziaływałananiąsilniemyślTomaszaMasaryka.Prażanie
pragnęlitworzyćipoznawaćliteraturęrealistyczną,któraodpowiada
rzeczywistympotrzebomnarodowymiduchowinarodowemu.Jako
wzórdlarodzimychpisarzystawialipisarzysłowiańskich,zwłaszcza
czeskichirosyjskich,ichuwagaogniskowałasięteżwokółzagadnie-
niaflkosmopolityzmuliterackiego”.Tozagadnieniepowracałozresztą
iwpóźniejszymokresie,kiedypisanooliterackiejizolacji,otym,że
chorwackamodernachciałasięczućczęściąEuropyiświata10.
Odmienny,artystycznycharaktermiałośrodowiskowiedeńskie,
zainspirowanezałożeniamisecesji,ArtNouveau,ideamiwiodących
przedstawicieliwiedeńskichsecesjonistów,jakHermannBahr–au-
striackipisarzikrytykliteracki,autorprac:ZurKritikderModerne(1890)
czyZurÜberwindungdesNaturalismus(1891)orazpismaflDieJugend”.
9Por.N.Košutić-Brozović,Europskiokvirihrvatskeomladine,[w:]Hrvatskaknjiže-
vnostpremaeuropskimknjiževnostima.Odnarodnogpreporodaknašimdanima,A.Fla-
keriK.Pranjić(red.),Zagreb1970,s.345–346.
10Tamże,s.348.
