Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.RolaakwenówmorskichwrosyjskiejpolitycenaprzestrzeniXVI-XIXwieku
17
pozwoliłozdobyćRosjistatusnajwiększegolądowegomocarstwawEu-
ropieiuzyskaćkontrolęnadBałtykiem.Pozycjatazostałaumocniona
poprzezbudowęportówwRydzeiRewalu(dzisiejszyTallin)i-przede
wszystkim-usytuowanienowejstolicyImperiumRosyjskiegouujścia
Newy(budowanyodpodstawPetersburg).StatustenusankcjonowałaKa-
tarzynaIIposzerzającrosyjskiewpływynaMorzuCzarnym,chociażjej
takżenieudałosięosiągnąćcelustrategicznego,czylizapewnieniakon-
troliwyjśćnaMorzeŚródziemne11.
Wtymokresieukształtowałasiętakże-dosyćspecyficzna-formu-
łarosyjskiejaktywnościmorskiej.Działalnośćhandlowa(prowadzenie
morskiejwymianyhandlowej)miałaograniczoneznaczeniewrosyjskiej
politycemorskiej.WzasadziedoXIXwiekusprowadzonojądoakwenów
prowadzeniawymianyhandlowejiprzyległychdogranicpaństwa(głów-
nieBałtykiMorzeCzarne).Równieżflotawojennaniedążyładozawład-
nięciaakwenamioceanicznymi,koncentrującsięnaochronieistniejących
iwytyczaniunowychszlakówżeglugowych,początkowonaakwenieOce-
anuArktycznego,apóźniejtakżepółnocnegoPacyfiku.Ztegowzględu
prowadzonedoXIXwiekuwyprawyukierunkowanebyłynapenetrację
akwenówOceanuArktycznegoipółnocnejczęściOceanuSpokojnego
orazprzyległychobszarówlądowych.Międzyinnymiwtymokresiedo-
konanoszczegółowychbadańnadzasobamiNowejZiemi,Kamczatki,
SachalinuorazWyspKurylskich.Największeosiągnięciearktyczno-sy-
beryjskiejekspansjimorskiej,którymjestwytyczenietakzwanegoPrzej-
11Niewchodzącwpolemikę,autorniedokońcazgadzasięzopiniaczęścihisto-
ryków,którzytwierdzą,żeuzyskaniedostępudoMorzaCzarnegobyłoważniejszym
celemstrategicznymPiotraIniżprzebiciesięprzezBałtyk.Zwłaszczaztezą,iżdowo-
demnauznaniezapriorytetowykierunekekspansjiakwenuczarnomorskiegobyłatak
natwierdzęazowską,planuzyskaniadostępudotegoakwenuprzezKercziprowadzo-
narozbudowafloty.Uważam,żezdobycieAzowagwarantowałouzyskaniekontroli
nadMorzemAzowskimanieCzarnym.Podrugiepanowanienadtymakwenembyło
etapemdoosiągnięciaważniejszegocelu,jakimbyłoprzedostaniesięnaMorzeŚród-
ziemne.AjegoosiągnieciewarunkowanebyłozdobyciempanowanianadDardanela-
miiBosforem,czyliopanowaniastolicyImperiumOsmańskiego.Tymczasemwtym
okresieTurcjaposiadałaflotęmorską,którejpotencjałocenianyjakotrzeciwEuropie
posiłachmorskichWielkiejBrytaniiiFrancji.
