Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
RegionBałtyckiodgrywaznacznąrolęwkształtowaniuregionalnego,
atakżeiglobalnegośrodowiskabezpieczeństwa.Wynikatobezwątpienia
zjegopołożeniawstrefiewpływównajwiększychpotęgwspółczesnego
świata.Jestpostrzegamyjakoobszarstabilności,jednakżeakwenMorza
Bałtyckiegobyłijestregionemrywalizacji.Akwentenjestokreślanyjako
MorzeŚródziemneEuropyPółnocnej,gdyżnależydogrupymórzpół-
zamkniętychimanaturalnepołączeniazoceanemtylkopoprzezCieś-
ninyBałtyckie:Sund,MorzeBełtów,KattegatiSkagerrak.Ponadtojest
połączonysztucznie,coumożliwiaskróceniedrogizlnaMorzePółnocne
przezKanałKilońskioraznaMorzeBiałeprzezKanałBiałomorski.Natu-
ralnepołączeniezMorzemPółnocnymjestbardzowąskie,atymsamym
cyrkulacjawodywMorzuBałtyckimjestsłaba,conarażajenadużeza-
grożeniazestronyzanieczyszczeńorazklęskekologicznych1.Teczynniki
determinująniejakoaprioriwytworzeniespecyficznegoobszaruwkon-
tekściegeograficznym,któregoefektemjestjegowyodrębnienietakże
podwzględempolitycznym,ekonomicznymimentalnym,cowznacznej
mierzeukształtowałyzaszłościhistoryczne.
Obecnyprzebieggranicpaństwowychukształtowałsięporozpadzie
byłegoZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckichpo1990roku
iodzyskaniuniepodległościprzeztrzyjegobyłerepubliki:Litwę,Łotwę
iEstonię.PodobniepoichprzystąpieniudoNATOiUniiEuropejskiej
ukształtowałasięobecnasytuacjageopolityczna.NadMorzemBałtyckim
możnawyróżnićzarównopojedynczepaństwa(wsumiedziewięć),jak
igrupypaństwokreślanychjakoKrajeBałtyckie2iNordyckie3.Tworząone
1WspólnyDokumentProgramowyProgramWspółpracyPrzygranicznejPhare
2001-2006.Estonia,Litwa,Łotwa,Polska.Lipiec2001.Rozdział1.1.5.
2G.Błaszczyk,Litwawspółczesna,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1992,s.71.
3N.Götz,NeutralitätundKooperation,EngagementundIntervention:Außen-
undSicherheitspolitik,[w:]DerBürgerimStaat[nSonderheńzuSkandinavien”]2014,
Heń2-3,s.176-182.
