Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Protestantyzm,IISobórWatykańskiidétenteł
sierpień1941roku,alezewzględunarozpoczętąw1939rokuwojnęmógłsięodbyć
dopierowroku19483.
Natrwającewdniach22sierpnia-4wrześniawAmsterdamiePierwszeZgro-
madzenieŚwiatowejRadyKościołówprzybyliprzedstawiciele147Kościołów
z44krajów.Kongresbyłwłaściwiespotkaniemocharakterzeorganizacyjnym.Miał
jednakgłębszywymiar,będącpróbązdefiniowaniaiwypełnieniapustkiduchowej
poniedawnozakończonejwojnie,odbudowaniażyciaduchowegoinawiązaniatrwa-
łejwspółpracymiędzywyznaniowejwceluzapobieżeniaponownymkonfliktom
4
.
WynikałotozprzekonańVissera‘tHooftaiOldhama,uważających,żewrzeczy-
wistościpowojennejupadłaideaCorpuschristianum,czylichrześcijańskiejwspól-
noty,costwarzasposobnośćnowegoodczytaniaPismaŚwiętego,odnowieniawiary
iodnalezieniawniejwspólnychdlawszystkichchrześcijanelementów.Radanie
zajęłastanowiskawobeccorazsilniejszegokomunizmu,nieokreśliłatakżeswojej
pozycjiwobeczachodniegokapitalizmu,mającnadziejęnastworzenieporozumie-
nianagrunciewiary,aniekonkretnejteologiiczypolityki5.Kościołymiaływięc
odbudowywaćspuściznęduchowąEuropyzapomocąstrukturywpostaciRady
ipodejmowanychprzezniąinicjatyw.NapawałotomniejszeKościołyprotestanckie
obawą,żepowstanierodzajsuperkościoła,scentralizowanegoiściślekontrolującego
należącedoniegodenominacje6.
Zdrugiejstronyobserwowanoszybkiwzrostliczbywiernychwśródniektórych
denominacjiprotestantyzmuamerykańskiego,zwłaszczawśródzielonoświątkowców,
adwentystówiŚwiadkówJehowy.W1942roku,chcącodróżnićsięoddenomina-
cjiliberalnych(anglikanów,baptystów,prawosławnych,luteranów,metodystów)
iprzeżywającychkryzysKościołówfundamentalistycznych,powołanoNarodowe
StowarzyszenieEwangelikalne(NationalAssociationofEvangelicals-NAE).Jego
twórcy,HaroldowiJohnowiOckendze7,przyświecałamyśl,żemusibyćonodalekie
odciasnopojmowanegofundamentalizmu.Uważał,żepowodujeonpodziały,jest
3
nWorldCouncilofChurches”,TheEncyclopediaofProtestantism,dz.cyt.,t.IV
,s.821;nWorld
CouncilofChurches”,EncyclopediaofProtestantism,dz.cyt.,s.586-588;H.Kraemer,TheForma-
tionoftheWorldCouncilandItsSignificancefortheRelationsoftheChurchestoOneAnother,nThe
EcumenicalReview”1949,t.1,nr3,s.260-265;K.S.Latourette,ThePurposeoftheWorldCouncil
ofChurches,nReviewandExpositor”1957,t.54,nr4,s.574-583.
4H.vanderLinde,TheNatureandSignificanceoftheWorldCouncilofChurches,nTheEcu-
menicalReview”1951,t.3,nr3,s.238-247.
5E.P.Eastman,TheAmsterdamAssemblyoftheWorldCouncilofChurchesandInternational
LegalOrder,nTheInternationalLawQuartlerly”1948-1949,t.2,nr4,s.675-677.
6ObawytestaranosięniwelowaćjużwpierwszychlatachistnieniaRady;HenryP.VanDusen,
WhatDoestheFormationoftheWorldCouncilofChurchesMeanfortheRelationsoftheChurches
toReachEachOther?,nTheEcumenicalReview”1949,t.1,nr3,s.252-259;H.Kraemer,The
Formationof…,dz.cyt.,s.264-266.
7
HaroldJohnOckenga(1905-1985),prezbiteriańskiikongregacjonistycznypastorwkościołach
wPittsburguiBostonie,założycielNAE,rektoruczelniprotestanckich,wtymnajbardziejznanej,
neoewangelikalnejFullerTheologicalSeminarywPasadenie,członekkierownictwaBGEA,twórca
iredaktornChristianityToday”,uważanyzaautoraterminunneoewangelikalizm”;HaroldJohn
