Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Treśćliterackaamotywyprzewodniewdziełach…
Jakwskazujetytuł,libretopowstałozpołączeniadwóchróżnych,
awłaściwiecałkiemodrębnych,historii:orycerzuTannhäuserze,
którychcączaznaćnajwiększejrozkoszyzmysłowejmiłości,udajesię
dopodziemnegokrólestwaboginiWenus(uważanejwśredniowieczu
zadiablicę)idrugiej-ośpiewaczymturniejunazamkuwWartbur-
gu,wktórymuczestniczyniejakiHenrykzOferdingenwspomagany
przezsiłynieczyste(czarownikaKlingsora-pojawisięwParsifalu).
Wagnerłączytedwiehistorie(pozaczystonominalnymzabiegiemna-
daniaTannhäuserowiimieniaHenryk)osobąElżbiety,którejczysta
miłośćwybawiaTannhäuseraodpotępienia(papież,słyszącojego
przewinach,odmawiamurozgrzeszenia).Opróczstarychpodań,
Wagnerinspirowałsięteżwspółczesnąsobieliteraturąromantyczną:
TannhäuserjestbohaterempoematuHeinego(owydźwiękusatyrycz-
nym,podobniejakopowieśćoHolendrze),aoturniejunaWartburgu
opowiadawBraciachSerafońskichE.T
.A.Holmann.
Wmuzycewersjiparyskiej(wzbogaconejprzedewszystkim
obaletwgrocieWenus,zgodniezoperowąmodąfrancuską)wyraź-
niesłyszysięjużdoświadczenieWagnera,jakiezdobył,komponu-
jącpierwszeogniwaPierścieniaNibelungaiTristanaiIzoldy.Wersja
drezdeńskajestwięcbardziejjednorodnamuzycznie,aleAktInie
równoważysięzpotężnym,chóralnymAktemII.
Królewskiintendentdrezdeńskichteatrównalegałnahappy
end:odpuszczeniewiniślubzElżbietą.Pierwszymiwykonawcami
byli:czeskitenorJosefTichaczekjakoTannhäuser(wspaniałygłos,
alekiepskiaktor,więcniespisałsięwfinaleAktuII,czywwielkiej
opowieściopielgrzymcedoRzymu(AktIII),podczasktórejintere-
sowałogotylkoto,czywyciągniewszystkiewysokienuty);Joanna
Wagner(młodabratanica,którejmniejszasiostrawAkcieIIIfunk-
cjonowaławcharakterzejejperspektywicznegopomniejszenia)
jakoElżbietaiWilhelminaSchröder-Devrientjakodośćjużkorpu-
lentnaWenus(nieominęłyjejuszczypliwekomentarzewzwiązku
zlicznymiskandalamierotycznymi,którebyłyjejprzypisywane).
PochłodnymprzyjęciupierwszychwykonańoperyWagnerkilka-
krotniemodyfikowałdzieło(głównieskreślając),ażwkońcu,zbó-
lem,dostosowałsiędooczekiwańpubliczności.
