Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TannhäuserundderSängerkriegaufWartburg
23
Przedstawieniezrobiłospektakularnąklapęzpowodówpoza-
artystycznych:wedługjednychtośrodowiskaniechętneforsowanej
przezNapoleonaIIIpolitycezbliżeniazPrusamimanifestacyjnie
wyśmiałyoperęwystawionąnapoleceniecesarza;wedługinnych-
byłatozemstaczłonkówelitarnegouJockey-Clubu”zato,żeWagner
niezgodziłsięwprowadzićwAkcieII.baletu,wktórymmogliby
oklaskiwaćswojemetresy(baletwAkcieI.niewystarczał,boprzy-
chodzilizawszedopierowantrakcie)2.
OileHolendercierpiałzato,żerzuciłwyzwanienaturze,otyle
Tannhäuserjestrepresjonowanyprzezspołeczeństwozaprzekro-
czeniezakazówzwiązanychzesferąseksu,czyliwłaśniezabyciepo-
słusznyminstynktowi.Wagnerbowiemwmiędzyczasiezacząłrady-
kalizowaćswojepoglądyspołeczne(wpadłnaśmiałypomysł,żedo
tego,byjegodziełamogłybyćwłaściwiewystawiane,potrzebnejest
przeprowadzenierewolucjispołecznej!).Tannhäuserjestpostacią
jakbyzepokiwspółczesnejWagnerowi-powodujenimchęćuży-
cia,spróbowaniawszystkiego,wszczególnościnietylkoseksualne-
gowyuzdania,aleiczystejmiłości,coniejestłatwedopogodzenia.
Otym,żewistocienieżałowałzbytmocnozagrzechypopełnione
zWenus,świadczyto,iżpapieżbezwarunkowoodmawiamuroz-
grzeszenia(zabawnywarunekzazielenieniasięlaskimożnainter-
pretowaćjakoaluzję,żeszczeraskruchaTannhäuserajestrównie
prawdopodobna,jakzakwitnięciesuchegokija).Rzucającysięna
Tannhäuserarycerzeodruchowopotępiająnieprzestrzeganietabu
jakimjestwolnamiłość,ale(wosobielandgrafawysyłającegogo
doRzymu)niewykluczająmożliwościodkupieniawiny.Papieżma
jednakświadomość,żektototabuprzekroczył(zjadłowoczdrze-
wawiadomości),tenjużdospołecznieakceptowanychwzorównie
powróci.TylkoElżbieta,obdarzającTannhäuserabezwarunkowo
swojąmiłością(tj.wistocieakceptującjegoseksualnąswobodę),
mogłabygozresocjalizować.Niestetyjednak,wtrakciepróbykon-
2Zob.G.dePourtales,WagneriHistoriaartysty,przeł.J.Korniłowi-
czowa,M.Korniłowiczówna,Warszawa1962,s.321-323.
