Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
JolantaSzulakowska
teżakcentzostałpołożonynafundamentalne,wmoimoglądzie,przeobrażeniama-
jącemiejscenaprzełomieXIXiXXwieku,którychśląskakulturaXXwiekustanowi
wzmocnienieikontynuację.
Podążamwtensposóbtropemnowychbadańregionalnych,koncentrującychsię
nawskazanejprzezWładimiraToporowa2przestrzenikulturowej,naposzukiwaniu
mitutejprzestrzeni,naodbywaniuswoistychpodróżykulturowych,czylinatworze-
niuspecyficznejinterdyscyplinarnejnarracjiomiejscuijegoodniesieniach.Jestem
zatemuźródła-tofrancuskaszkołaAnnaleslattrzydziestychubiegłegowiekuzjej
przełomowymipostulatamiinnego,antropologicznegospojrzenianahistorię.Takie
podejściewymaganietylemetodyfaktograficznej,ilebadaniafaktów-znaków,faktów-
-wartości3;tezyautoraprzystajązatemdohermeneutycznego,postmodernistycznego
oglądumiasta,jegoprzemian,czyli,jakmówiautor:licząsięprocesyspołeczne,
ahistoriamiastajestmutacjąhistoriinarodu.
Jesttozarazemodejścieodtradycyjnego,narodowocentrycznegopisaniahistorii
miastopartegonazjawiskupogranicza,rozumianymjakonsąsiedztwoiwspółistnienie
kultur”
,porzucenieposzukiwaniahomogenicznościnarzeczdyskursywnejnarracji4.
Przykładśląskichmiastznakomicieodzwierciedlateewoluująceprocesyfunkcjo-
nującejwielowymiarowoiburzliwiemultietniczności,mocnoosadzonejzarazem
wswoistychrytuałachisymbolach.
GenezażyciaumysłowegoŚląskaCieszyńskiego–
tradycje,konteksty
SkorowobuczęściachŚląska,zróżnicowanychhistorycznieigeopolitycznie,od-
działującychnainneregionyiintegrującychróżnorodnewpływy5,możnamówić
obardzoaktywnymzaangażowaniuspołecznymwkwestiiedukacjiprzezkulturę,
rozwijaniapracypozytywistycznej,powszechnegouświadamianiaiwspieraniadążeń
niepodległościowych,należyzastanowićsięnadróżnicami;tebowiemcharakte-
ryzujątakdokonania,jakiobecnykoloryt.Wskutekm.in.odmiennychstrategii
politycznychzaborców,coparadoksalniestałosięnaŚląskuCieszyńskimzaczynem
silniejszegoniżgdzieindziejdemokratyzmu6,wskutekdalekosięgającychjeszcze
2W
.Toporow:Miastoimit.WybórB.Żyłko.Gdańsk2000.
3H.Imbs:Miastoikulturapolskadobyprzemysłowej.Przestrzeń-Człowiek-Wartości.
Wrocław-Kraków1988-1993.Za:R.Trąba:Ciągłośćihistoriaprzerywana:miastowdługim
trwaniu.W:Onowymodelhistorycznychbadańregionalnych.Red.K.A.Makowski.Poznań
2007,s.80.
4R.Trąba:Ciągłośćihistoriaprzerywana…,s.83-85.
5H.Barycz:Śląskwpolskiejkulturzeumysłowej.Katowice1979;K.Popiołek:Polskie
dziejeŚląska.Opole1986;M.W
.Wanatowicz:Historiaspołeczno-politycznaGórnegoŚląska
iŚląskaCieszyńskiegowlatach1918-1945.Katowice1994.
6L.Brożek:Źródłakulturyludowej.W:PłynieszOlzo.Zaryskulturyduchowejluducie-
szyńskiego.Red.D.K.Kadłubiec.Ostrawa1970,s.25.
