Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lekcjaeksperymentulwowskiegoniezostałaodrobionaprzezwładze
państwapodziemnego.
Pokolenietworzącewładzekonspiracyjnenależałodoludzi,którzy
przeżylicudniepodległościw1918roku,apotemdanaimbyła
satysfakcjazwycięstwanadZwiązkiemSowieckimwwojnie1920
roku.Tęwspaniałą,aleidodajmychłodno,zdarzającąsięraznasto
lat,koniunkturęuznanozacośoczywistego.Splotwydarzeńzlat
1918–1920wynikałzjednoczesnegoosłabieniakajzerowskichNiemiec
iRosjirozdartejrewolucjąiwojnądomową.Powtarzam:byłoto
wspaniałedoświadczenieludziżyjącychwokresiemiędzywojennym,
jakbyśmytodziśpowiedzieli,konstytuującemyśleniezbiorowości.
Dlategopokoleniaikolejnejgeneracji,którawychowałasię
wszkołachIIRP,istnieniePolskistałosięfaktemniepodlegającym
cofnięciuiunieważnieniu.TodlategoprostackiepróbyNiemców
zamienieniaPolakówwGeneralgouvernementBevÖlkerung,czyli
ludnośćGG,musiałyzakończyćsięniepowodzeniem.Aletenopór
mógłbyćtakmasowytylkowskutekcechdziśkrytykowanychprzez
rewizjonistów
—
antyniemieckości,
silnego
oparcia
na
micie
powstańczyminapamięciooporzespołecznymwobeczaborców
wXIXwieku.WfilmieKrzysztofaZanussiegoDrogipośródnocy
polskaarystokratka,któramusiznosićzajęciejejdworkuprzez
oficerówWehrmachtu,dumniereagujenapróbyniemieckiegooficera,
chcącegonawiązaćzniąznajomość,
ztakąsamąpogardą
iwyniosłością,zjakąszlachciankipopowstaniustyczniowym
traktowałyrosyjskichoficerów,którychniewpuszczałosięzapróg
polskiegodomu.
BezwzorcówXIX-wiecznegooporuwobeczaborcy,szczególnie
rosyjskiego—takdziśwyszydzanychnp.przezRafałaZiemkiewicza,
którywykpiwazasadę„niewpuszczaniaMoskalazapróg”—skala
kolaboracjibyłabyznaczniewiększa.Niebyłobyanitakmasowego
napływumłodychludzidokonspiracji,anitaksilnejpresjispołecznej,
