Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Dlaczegolos?Impresjewprowadzające
sowejtradycjiukryteczyzakryte.Idealosunietylkowtymprzypadku
ukazujeswążywotność,najwyraźniejzakorzenionąwjakiejśźródłowej
warstwieludzkiegobytowania.Wkażdymraziechybawartopodjąć
próbęprzywróceniatejkategoriiwfilozoficznymmyśleniuoczłowieku
ijegobytowaniu,wkażdym-nietylkoszczątkowouratowanymprzez
oświecenie-sensieiznaczeniu?Możejakieśistotneiistotoweracje
stajązauniwersalnościątegopojęcia,jegoswoistąarchetypicznością,
nieustannympowracaniemwdziejach,niezależnieodkonkretnejjego
postaciorazfaktycznejmaskiiprzebrania?Czyjednakwspółczesnamyśl
filozoficznajestjeszczewstanieprzyswoićsobietoobcejejjużpojęcie?
Trzebabyprzedewszystkimzdekonstruowaćschematmocnozakorze-
nionywewspółczesnejmentalności,żelosjestpozostałościąmyślenia
strictemitycznego,byniepowiedzieć:zabobonnego,conajwyżejmającą
swemiejscewreligii,mądrościludowej,aleniewfilozofii,niewobsza-
rzeróżniewszakwdziejachfilozofiirozumianejracjonalności.Losjawi
sięwspółcześniejakokategoriazgruntuirracjonalna,powiązanaraczej
ztakimizjawiskami,jak:astrologia,magia,wróżby,jasnowidzenie,aza-
temjakofenomenzgruntuezoteryczny.Stądwłaśnieswoistaniechęć
filozofówdotejkategorii,czegoskutkiemjestniezaprzeczalnyfakt,że
zagadnienielosujest-mówiącdelikatnie-Bzaniedbaneprzezfilozo-
fię”5.A-będziemytegostanowiskabronić-Blos”jawisięjakopojęcie
kluczdozrozumieniażyciaikondycjiegzystencjalnejczłowieka,jego
sensu,znaczenia,atakżejakodrogadlaokreśleniapolaodpowiedzial-
nościzawłasneżycie,wyłączeniezniegotego,copozanasządecyzją
ibezpośrednimwpływem,urealnienienaszychmożliwościwpływania
nażycieijegowydarzenia.
Interesującepropedeutyczneanalizydotyczącelosuprzedstawiła
TeresaHołówka,bazującnamaterialecharakteryzującymmyślenie
potoczne,aszczególnienaprzysłowiachfunkcjonującychwjęzykupol-
skim.Wskazałanatrzypostaci,jakieprzybierawnichlos.Popierwsze,
jawisięonjakosiładecydującaotym,Bcokomupisane”,Bcomawisieć”,
aBcoutonąć”.Odlosuniemaucieczki,jestnieogarnionymmechanizmem,
cowyrażam.in.przysłowie:BŚwiatjaklas,człowiekjakliść”.Człowiek
jestbezradnywobeclosuiniepotrafiprzewidywaćjegozrządzeń(BMy-
ślałindykoniedzieli,awsobotęmułebucięli”).Podrugie,lostopla-
nowaopiekaBoganadbiegiemsprawświataiczłowieka,toOpatrzność,
cooddajem.in.przysłowie:BJakPanBógdopuści,toizkijawypuści”.
Nawetjeślinierozumiemysensujakichśzdarzeńwnaszymżyciu,toone
5G.Simmel,Problemlosu,w:tegoż,Filozofiakultury.Wybóresejów,tłum.W.Kunic-
ki,WUJ,Kraków2007,s.156.
