Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Jakkorzystaćztejksiążki
rójgwiazd.Wdobrą,rześką,ciemnąnocmożna
wniektórychznichdostrzecpojedynczegwiazdy.
Gwiazdytemogąbyćjednymiznajstarszych
wnaszejgalaktyce,amożeiweWszechświecie.Na
stronach156-157(M3wPsachGończych-Canes
Venatici)zagłębiamysiębardziejszczegółowo
wtematgromadkulistych.
Mgławicedyfuzyjne(mgławicerozpraszające)
toobłokigazuipyłu,zktórychformująsięmłode
gwiazdy.Choćnajlepiejwidocznesąwbardzo
ciemnenoce,tedelikatnesmużkiświatłamogąbyć
jednymiznajbardziejspektakularnychrzeczy,jakie
możnaoglądaćwmałymteleskopie.Więcejinfor-
macjinatemattychmgławicznajdujesięnastronie
79(MgławicaOriona).
Mgławiceplanetarneniemająnicwspólnego
zplanetami.Sątopustepowłokigazoweemitowane
przezniektórestarzejącesięgwiazdy.Zazwyczajsą
małe,alejasne.Niektóre,jakHantleiPierścień,
mającharakterystycznekształty.Mówimyonich
bardziejszczegółowonastronach134-135(Duch
JowiszawgwiazdozbiorzeHydry).
Jeśliumierającagwiazdaeksplodujewsuper-
nową,pozostawiazasobąznaczniemniejuporząd-
kowanyobłokgazu.M1,MgławicaKrab,jestpozo-
stałościąposupernowej(patrzstrona93).
Gwiazdapodwójnawyglądagołymokiemjak
jednagwiazda,alewteleskopieokazujesię,żesą
todwie(lubwięcej)gwiazdy.Możetobyćzaska-
kującyiimponującywidok,zwłaszczajeśligwiazdy
mająróżnekolory.Zazwyczajsąonerównieżłatwe
dozlokalizowania,nawetgdyniebojestzamglone
ijasne.
Gwiazdyzmiennetotakie,którezmieniają
swojąjasność.Opisujemy,jakznaleźćkilkaznich,
którepotrafiądiametralniezmienićjasnośćwciągu
godzinylubjeszczeszybciej.
Ocenyiwskazówki
Przykażdymobiekcieznajdujesięmałaramka,
wktórejpodajemyocenę,atakżewymieniamy
warunkinaniebie,mocokularuinajlepszemiesiące
wrokunaichposzukiwanie.Zwracamyrównież
uwagęnaobiekty,przyktórychobserwacjimoże
pomócfiltrmgławicowy.Wskazujemyteżkilka
powodów,dlaktórychtenkonkretnyobiektjest
wartyobejrzenia.
Naszaocenatobardzosubiektywnyodbiórtego,
jakefektowniewyglądakażdyobiekt.Ponieważ
przezkażdyrodzajteleskopuwidzisięobiektwinny
sposób,powtarzamyocenytrzyrazy,zodpowiednimi
symbolamidlateleskopówDobsona,małychtele-
skopówilornetek.Oczywiścieniektóreobiektysą
lepiejwidocznewdużymteleskopieodużejmocy
zbierającejświatło,dlategoprzyichoceniepojawi
sięwięcejDobsonówniżlornetek.Niektóreobiekty
sąjednakzbytrozrzucone,bymogłysięzmieścić
wpoluwidzeniateleskopuDobsona,jaknaprzy-
kładGromadaMessier44(Żłóbek),ionebędąlepiej
wyglądaćwlornetce.
Kilkaztychobiektówmożezapieraćdech
wpiersiachpodczasczystej,rześkiej,ciemnej,bez-
księżycowejnocy.WielkagromadakulistawHer-
kulesie,M13,jesttegoprzykładem.Nawetjeśli
niebojestzamglone,sąonenatyledużeijasne,że
wartopoświęcićimuwagę.Takiobiekt,awzasa-
dziekażdyobiekt,któryjestnajlepszymprzykładem
swojegotypu,otrzymujeocenęczterechteleskopów.
(MgławicaOrionaiWielkiObłokMagellanaoce-
nianesąnapięćteleskopów-gdysąwidocznena
niebie,niemożnaichprzegapićżadnejnocy).
Obiekty,którerobiądużewrażenie,aleniesą
nnajlepszewswojejklasie”,dostająocenętrzech
teleskopów.Przykłademmożebyćgromadakulista
M3.Jesttocałkiemładnyobiekt,alejegourokjest
subtelniejszyniżM13.
Niżejwklasyfikacjiznajdująsięobiektydwute-
leskopowe.Mogąbyćtrudniejszedoodnalezienia
niżobiektytrzyteleskopowe.Anawetgdybywają
dośćłatwedonamierzenia,niesątakekscytujące
jakinneprzykładyichtypu.Itakgromadyotwarte
M46iM47todośćprzyjemneobiektydooglądania
wmałejlunecie,aleznajdująsięwmałoprzejrzystej
częściniebazniewielkąilościąpobliskichgwiazd,
któremogłybypomócwichzlokalizowaniu.Gro-
madyotwarteM6iM7sąduże,rozległeiłatwedo
odnalezienia,wysokoocenianezapomocąlornetek,
alewwiększymteleskopiewyglądająmniejimpo-
nująco:tylkodwaDobsony.
Wreszcie-szczerzemówiąc-niektóreobiekty
wogóleniesąspektakularne.NaprzykładMgła-
wicaKrab(M1)jestznanajakomłodapozostałość
posupernowej,alejestbardzobladaitrudnado
dostrzeżeniawmałymteleskopie.Możeszmieć
problemzodnalezieniemtakichobiektów,jeśli
nocniejestzbytciemnalubstabilna.Sątoobiekty
dlakompletistów,nkolekcjonerówznaczków”,
którzychcązobaczyćwszystkoprzynajmniejraz
iwyeksploatowaćteleskopdogranicmożliwości.
Oczywiścieteobiektyczęstookazująsię,naswój
sposób,najfajniejszedoszukania-poprostudla-
tego,żesątaktrudnedoznalezienia.Dlasąsiadów,
którzyniemogązrozumieć,dlaczegowzimową
