Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poznajstatyw
27
teleskopDobsona,czyliNewtonazprostym,ale
eleganckimmontażemazymutalnymwynalezionym
przezJohnaDobsona.
Zwierciadłogłówne(lub,wrefraktorze,
soczewkaobiektywu)uginaświatło,abyskupić
jedomałegojasnegoobrazuwpunkciezwanym
ogniskiem.Światłomusiprzebyćpewnąodległość
odobiektywu,ażzostaniewpełniskupionewtym
punkcie-odległośćtanazywanajestogniskową
(lubodległościąogniskową).
Mały,jasnyobrazuzyskanyprzezobiektyw
wydajesięunosićwprzestrzeniwpunkcieogni-
skowym.Umieśćkartkępapieruwtymmiejscu
(lubkawałekfilmu,chipCCDalbokawałekoszli-
fowanegoszkła),anaprawdęzobaczyszmałyobraz,
którytworzyobiektyw.Jesttotakzwaneognisko
główneteleskopu.Jeślizamocujesiętamkorpus
aparatufotograficznegozusuniętymobiektywem,
możnabędziezrobićzdjęcie.Teleskopjestwtedy
tylkodużymteleobiektywemdlaaparatu.
Drugimstopniemteleskopujestokular.Oku-
larmożnaopisaćjakoszkłopowiększające,które
powiększamaleńkiobraztworzonyprzezsoczewkę
obiektywuwpunkcieogniskowym.Różneokulary
dająróżnepowiększenia.Imkrótszajestogniskowa
okularu,tymwiększajestmocpowiększenia-aleza
tosłabszyobrazimniejszepolewidzenia.
Zobaczysz,żebędzieszkorzystaćzdużejmocy
rzadziej,niżmyślisz.
Poznajstatyw
Małeteleskopysączęstowyposażonewstatyw
podobnydostatywudoaparatufotograficznego,
któryumożliwiaodchylanielunetywgóręipochy-
laniewdółorazobracaniewlewoiwprawo.Kieru-
nekgóra-dółtowysokość,aobrótwlewoiwprawo
toazymut.Takimontażnazywanyjestmontażem
azymutalnym.Dlamałegoteleskopujesttojaknaj-
bardziejuzasadnionyrodzajmontażu.Montażten
jestlekki,niewymagaspecjalnegoustawianiaijest
łatwywobsłudze,ponieważwystarczyskierować
teleskoptam,gdziechcemyobserwować.
Popularnyminiedrogimwariantemmontażu
azymutalnegojestmontażDobsona.Zamiaststa-
tywupodpierającegośrodektubyteleskopuDobsona
montujesięnadole,gdzieznajdujesięzwierciadło.
Dwiecechykonstrukcyjnezapobiegająprzewróce-
niusięteleskopu:podstawajestwyjątkowociężka
(anajcięższączęściąteleskopujestzwierciadło,
którewteleskopieNewtonajestjużnadole),atuba
wykonanajestzlekkiegomateriału.Oniskichkosz-
tachinieskomplikowanejobsłudzedecydujerów-
nieżto,żedwieosie,poktórychporuszasiętele-
skop,byskierowaćgonagwiazdy,mająteflonowe
podkładkicierne,które(gdysądobrzedokręcone)
pozwalająprzesuwaćteleskopmiędzypozycjami,
aleutrzymujągowmiejscu,gdypuścimy.(Więcej
oDobsonachnastronach331-332).
Gdyjużustawimyostrośćnaobiektnaniebie,
zauważymy,żegwiazdypowoliprzesuwająsiępoza
polewidzenia.Używającmontażuazymutalnego,
musiszstalekorygowaćpołożeniewobukierun-
kach-gdyobiekt,naktórypatrzysz,przesuwasięze
wschodunazachód,przesuwasięrównieżwyżejlub
niżejnaniebie.Gdysięchwilęzastanowimy,nie-
trudnozrozumieć,dlaczego.Gwiazdywschodząna
wschodzieizachodząnazachodzie,awięcpowoli
przesuwająsięponiebie.To,codziejesięnaprawdę,
tooczywiściefakt,żeZiemiasięobraca,przenosząc
naszjednegozbiorugwiazddodrugiego.
Abyskorygowaćtenruch,możnazastosować
bardziejzaawansowanyrodzajmontażu(zwykle
wwiększychteleskopach),zwanymontażempara-
laktycznym(równikowym).Możnagoporównać
domontażuazymutalnego,tyleżeodwróconego.
Oś,którawcześniejbyłaskierowanaprostowgórę,
terazjestskierowanawstronęniebiańskiegobie-
gunapółnocnego.(Jestonaodchylonaodpionupod
