Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NapłonącejUkrainie
Ossolińskispotkałsięzprawosławnymidostojnikami:zówczesnymkasz-
telanemkijowskimAdamemKisielemorazpodstolimkijowskimMaksymi-
lianemBrzozowskim.Obiecałimnoweurzędyifaworykrólewskie,atak-
żeumówiłsięnaspotkaniezarok,abykontynuowaćrozmowy
52
.Byćmoże
kanclerzrozmawiałrównieżzestarszyznąkozacką.Takiejmożliwościnieda
sięwykluczyć,anawetjestonabardzoprawdopodobna.
Trudnodzisiajstwierdzić,kiedyrozegrałysięopisywanewydarzenia.
Wiadomonaprzykład,żeKisielopuściłWarszawę28czerwcaiudałsiędo
Moskwy,byewentualniewynegocjowaćpolsko–moskiewskialiansantyta-
tarski.Bawiłtamwsierpniuiwewrześniu
53
.
Negocjacjemoskiewskierównieżstanowiłycząstkęwojennychplanów
WładysławaIV
.Kisielwmowiewygłoszonejnadworzecarskimpowoływał
sięnaistniejącepokrewieństwodwóchnarodówipaństwsłowiańskich,wy-
rażającesięwspólnym(!)językiem.Rozkwitałyonetylkowówczas,gdyżyły
zesobąwprzyjaźni.Kwiecistamowalegatamogłasiępodobać,jednakper-
traktacjeprowadzonojużbezzbędnychpopisóworatorskich.Gdystrona
polskawysunęłapostulat,byprzekazywaćsobiewzajemniezbiegłychzagra-
nicęchłopów,Rosjaniewyrazilizdumienie,żePolacynigdydotądnieupomi-
nalisięouciekającychzRzeczypospolitejKozaków—„Czerkasów”.Kisiel
odparł:„Czerkasisąludźmiwolnymi;żyją,gdziechcą;achłopitoniewol-
nicy”.Doszłodokolejnejwymianyzdań.Reprezentancicaraoświadczyli,
żetrudnobyłobywydawaćPolscechłopówprawosławnych,gdyżdostaliby
sięwręcekatolikówiluteran.Odwoływalisięnawetdoreligiiwyznawanej
przezKisiela,któramiałamupomócwzrozumieniustanowiskadrugiejstro-
ny.Posełkrólewskistwierdziłwodpowiedzi:„Acóżwiedząchłopi?Wogó-
lenietroszcząsięowiarę.Uciekają,boniechcąpłacićswemupanunawet
najmniejszejdaniny”.
Wreszcienegocjatorzyprzeszlidogłównegotematu—przymierzaprze-
ciwKrymowi.GdyKisielzaproponowałjedynieomówieniedyslokacjioby-
dwuarmiiwwypadkunapaścitatarskiej,Rosjaniezasugerowalijaknajszybsze
rozpoczęciewspólnychdziałańzaczepnych.Najpierw—mówili—trzebaich
trochęprzestraszyć,azadwa–trzylatauderzyćnaChanat.Poniedawnych
52S.Oświęcim,Diariusz...,s.205.
53F.E.Sysyn,BetweenPolandandtheUkraine.TheDilemmaofAdamKysil,1600–
-1653,Cambridge,Massachusetts1984,s.134–138.
36
