Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Książkibyływażnenietylkojakolektury,aleteżjako
rekwizytycodziennościinarzędzieidentyfikacjiświatopo-
glądowej.Niewszystkietytułyznalazłysięwkanonielektur,
jakiustanawiajądziśhistorycy,niektóreznich,choćtworzyły
pejzażideowyepoki,zczasempopadływzapomnienie.Taki
losspotkałksiążkęSelf-HelpSamuelaSmilesa,wpolskim
tłumaczeniuzatytułowanąPomocwłasna.Byłtopopularny
zbiórbiografiiludzi,którzywłasnymisiłamizdobyliuznanie
iprestiżspołeczny,czasemrównieżmajątek.Wydanawroku
1867nakłademnPrzegląduTygodniowego”Pomocwłasna
byłapozycjąznanąipoczytną4,ajednakwpracachhistory-
kówliteraturyorazhistorykówideiniepoświęconojejzbyt
wielemiejsca,czytozpowoduniskiejwartościliterackiej,
czywtórnościjejtreściwobecgłównychnurtówideowych
XIXwieku5.Pozostałypotejpublikacjijakieśskromnychroz-
miarówprzeróbkipopularyzatorskie,kilkawspomnieńzmło-
dzieńczejlekturyorazwzmiankiwpracachnatematpozyty-
4OczymświadczyliczbawydańtegoiinnychtytułówSmilesana
ziemiachpolskich.Zob.Bibliografia.
5OznaczeniuksiążkiSmilesadlapokoleniapozytywistówbadacze
epokiwspominająnaogółprzyokazjireferowaniaichlekturlubopi-
sudziałalnościwydawniczejnPrzegląduTygodniowego”-pierwszego
organuprasowegopozytywistów.Jakopierwszaoobecnościksiążki
SmilesawobieguczytelniczympisałaszerzejJolantaSztachelskawar-
tykuleCzytanieSmilesa,[w:]Książkapokolenia.Wkręgulekturpolskich
dobypostyczniowej,red.EwaPaczoskaiJolantaSztachelska,Białystok
1994,s.78-91.BartłomiejSzleszyńskipodjąłzkoleipróbęzbadania
kwestiiautorstwapolskiejwersjiwartykuleKtonapisałPomocwłasną
SamuelaSmilesa?,[w:]Etykailiteratura:pisarzepolscylat1863-1918
wposzukiwaniuwzorcówżyciaisztuki,red.EwaIhnatowicziEwa
Paczoska,Warszawa2006,s.453-460.Owpływiemodeluself-helpna
nmłodych”wspominaEwaPaczoskawksiążceDojrzewanie,dojrzałość,
niedojrzałość.OdBolesławaPrusadoOlgiTokarczuk,Warszawa2004.
WnielicznychopracowaniachwydanepopolskuksiążkiSmilesaużywa-
nesąjakomateriałźródłowy,zob.m.in.:AnnaZdanowicz,Pozytywistów
„etykalektury”,[w:]Etykailiteratura,dz.cyt.,s.533-543;Joanna
Kurczewska,Społecznywzóruczonegonapodstawiewarszawskiejpra-
sypozytywistycznej,[w:]InteligencjapolskaXIXiXXwieku:studia,t.4,
red.RyszardaCzepulis-Rastenis,Warszawa1985,s.135-160.
8
