Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.1.Pochodzeniejęzykapolskiego
VIII.JĘZYKIITALSKIE(wymarłe,alełacinamawyjątkowystatus)
Językiitalskiedzieliłysięnadwiegrupy.Dogrupylatyńskiejnależałam.in.
łacina.Dogrupysamnickiejnależałytakiejęzykijakumbryjskiioskijskioraz
innesłaboudokumentowane.Językiemitalskimbyłteżjęzykwenetyjski.
Wszystkiejęzykiitalskie,opróczłaciny,wyszłyzużycianapoczątkunaszejery.
Łacinajestjęzykiemmartwym–tzn.niejestjużjęzykiemojczystymżadnej
zgrupetnicznych,jednakznająwieleosób.Upadekcesarstwarzymskiego,
którynastąpiłwVw.,tookres,kiedynjęzykliterackidefinitywnieodsunąłsię
odjęzykaużywanegonacodzień.Tenzaśjęzykmówiony,zróżnicowanyjuż
terytorialnienagruzachcesarstwa,taktymczasemoddaliłsięodklasycznego,że
zaczęływnimkiełkowaćzupełnienowesystemyjęzykowe,któresięjużwnaj-
bliższymczasieprzekształciływjęzykiromańskie.Literackazaśłacina,już
jakojęzykmartwy,szkolny,utrzymywałasięnadaljakonarzędzieliteratury
średniowiecznej”(Safarewicz1988:565).Możnapowiedzieć,żejakojęzyk
martwywiodłałacinabujnenżyciepośmiertne”.Odegrałabowiemwielkąrolę
wrozwojujęzykówikulturyEuropy.Wkrajach,któreprzyjęłychrześcijaństwo
zZachodu,rozwijającesiępiśmiennictwowjęzykachnarodowychpowstawało
nabaziealfabetułacińskiego(zob.częśćI.2:1).
ŁacinabyłajęzykiemliturgicznymKościołakatolickiegoażdoSoboruWa-
tykańskiegoII,doczasównowożytnychbyłateżjęzykiemnauki,prawaimedy-
cyny–tworzącesięjęzykinarodowebyłyzbytubogie,bypisaćwnichoskom-
plikowanychzagadnieniach.
/
ŁacinajestnadaloficjalnymjęzykiemWatykanu,nadalteżsąodprawiane
mszewtymjęzyku(takżewPolsce).
Klasycznałacinawdobieodrodzeniabyłajęzykiempoezji–wjęzykutym
tworzylinp.KochanowskiiJanicki.Łacińskiepoezjepisalirównieżpisarze
barokowi.WXVIIIw.językinarodowezaczęływypieraćłacinęznauki–jed-
nakterminologiąłacińskąnaukowcyposługująsiędodziś.DoIIwojnyświato-
wejłacinabyłanauczanaobowiązkowowszkołachtypugimnazjalnego,adodziś
naukategojęzykajestelementemstudiówfilologicznych.
IX.JĘZYKIROMAŃSKIE
Obecniejęzykówromańskichużywaok.500mlnosób,nietylkowEuropie,
aletakżewkrajachAfryki,AmerykiŚrodkowejiPołudniowej.
JęzykiromańskiepowstałyzłacinywdrugiejpołowieItysiąclecianaszej
ery.Możnapogrupowaćjew5zespołów.Językiiberoromańskieto:portugalski,
hiszpański,kataloński.Językigalloromańskieto:francuskiorazdialekty–pro-
wansalski,langwedockiigaskoński.Językiretoromańskiesąużywanenaterenie
