Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
67
3.INTERPRETACJA
twione,coprzypominazresztąsytuacjętowarzyszącąbadaniuwzajemnychpożyczek
leksykalnychwtejstrefie.Nawstępiemusimytuteżjednakzadeklarować,iżniema
wtoponimiiżadnychśladówpragermańskiejprzesuwkispółgłosekwnazwach
przedgermańskich.Grupanazwwykluczającychtakąprzesuwkęjestdośćnieliczna,
aleistnieje;możnatuznajwiększymprawdopodobieństwemzaliczyćOdrę,Dramę,
DrwęcęiNidę,zawierającezachowanejakozwartądźwięcznąie.*-d-.Wnazwie
Gwdyzachowujesięk-,którezmienionewgermańskimizapożyczonedosłowiań-
skiegopowinnobyćreflektowanejako*ch-.Inneprzytaczaneprzykładysąmniej
wiarygodne(Noteć),lubwręczniezostaływogólezaliczonedowarstwyI(Radęca,
Drawa).Fakttenniewykluczajednakprzejściowejobecnościplemiongermańskich
naziemiachpolskich;większośćprzyjmującychjąhipotezdatujepoczątkinapływu
GermanówwdorzeczeOdrynaokrespopierwszejprzesuwcezwartych.
WprzeciwieństwiedoJ.Udolpha6uważamy,żeniemanaziemiachpolskichżad-
nychśladówngermanizacji”(wsensieGermanisierung)hydronimiistaroeuropej-
skiej(p.NOTEĆ,WARTA),sąnatomiast(wbrewopiniiRymutaapudRzetelska-Fele-
szko1998(red.),278,czyNalepy1997,162)licznenvondenGermanengegebene
Gewässernamen”,istanowiąonenawetzdecydowanąwiększośćnazwnajstarszej
warstwydającychsięnaobecnymetapiewiedzysensowniezinterpretowaćetnojęzy-
kowo.
Donajpewniejszychnależązwłaszczaczterynazwypięciuobiektówzawierają-
cychprawdopodobniezasymilowanydosłowiańskiegoczłon*-baki-cpotok’.Tylko
niektóreotrzymałyzadowalającąetymologięgermańskąrównieżpierwszegoczłonu,
ogólniejednakcałenazwymusząbyćbezwzględnieklasyfikowanejakogermańskie.
Złożeńtychniepotrafimysensowniezinterpretowaćwinnysposób,amałerozmiary
noszącychtenazwyobiektówsilniesugerują,iżotrzymałyjeonestosunkowonie-
dawno,zapewnedopierouschyłkustarożytności,gdypoważnieliczyćnależysię
zobecnościąplemiongermańskichwrejoniewystępowaniatychnazw(Śląsk,okoli-
ceujściaWisły;por.mapa6).
Osobnoomówionoproblemnazwzformantem-awa,którymożebyćpodejrze-
wanyokontynuowaniegerm.*-ahwo
¯wzłożeniachhydronimicznych.Największe
Kolendo1981;Strzelczyk1977a,1984;1992,19–79;Toporov1983b;Godłowski1985,126–57;Sedov
1994;tampozostałaliteratura.
si66Udolph(1994,919–20).Wtymmiejscuokazujesię,żeautorpolemizujezpoglądamigłoszącymi
starogermańskiepochodzenienazwGdańsk,Gdynia,Elbląg,Rumia,Hel,Jastarnia,Rozewie,Hejtus,
Firkus,SianowoiVidivarii.Komentarzdotegowykazuwydajesięzbyteczny.
NiecowcześniejUdolph(1994,919)usiłujetłumaczyćbraksubstratustarogermańskiegowtoponimii
hiatusem,wytworzonymprzedprzybyciemSłowian.Zapominajedyniewyjaśnić,dlaczegowtakimra-
zieprzetrwaływywodzącesięzjeszczeodleglejszejepokinazwynstaroeuropejskie”.
Jeśliuznajesięmożliwość,żeobecnośćplemiongermańskichniepozostawiłaosaduwtoponimii,bez-
przedmiotowestajesięwymaganieobecnościarchaicznychtoponimów(itopoleksemów)germańskich
wpraojczyźnieGermanów,upadajązatempróbyjejlokalizacjiwoparciuometodyonomastyczne.
Tymgorzejzatemdlatakiejnonomastyki”.
