Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
***
Rewolucjafrancuskazrodziłasięnajpierwwumysłach
wielkichfilozofówepokioświecenia.Ideaływolności,
równościibraterstwaludzibyłymożliwe
dowprowadzeniawXVIII-wiecznejFrancjidopiero
polikwidacjiwpływówmonarchiiizwiązanegoznią
Kościołakatolickiego.Niektórzymyślicielebyliradykalni:
Diderotwołał„niebędziedobrzenaświecie,dopóki
ostatniegokrólaniepowiesząnaflakachostatniego
księdza”.
Większośćmyślicieliepokiuważało,jakWolter,żeateizm
jestniebezpiecznydlapaństwaopartegonawłasności
prywatnej.Niemożeistniećpaństwo„cnotliwych
ateistów”.TylkostrachprzedBogiemmożepowstrzymać
biedakówprzedgrabieżąmajątkówbogaczy.
Najmodniejszyfilozofepoki,Rousseau,pisał,że„państwo
niemożeistniećbezreligii.Ludzinieuznającychreligii
obywatelskiejnależywypędzićzpaństwa,amożenawet
karaćśmiercią”.
Kościelnekazaniaprzekonywaćmiałynędzarzy,żejeżeli
sąbiedni,totakdziejesięsłusznie:
„...zaspecjalnymzrządzeniemOpatrzności,którawie,
żegdybybylibogaci-totrafilibypośmiercidopiekła
zapychę,bezwstyd,próżnośćiinnegrzechy,przed
którymizabezpieczaichubóstwo”.
Kazaniaobogactwach,zebraneprzezGrotethuysena
dostarczają„miażdżące”argumenty:biednimająsię
ćwiczyćwpokorzeicierpliwości,aichubóstwojest
łatwiejsządrogądozbawienianiżbogactwo.Mająoni
otrzymywaćpomocwformiejałmużnyodbogatych.
Istnienietychdwóchwarstwjestkoniecznewświecie
ludzkim;inaczejpopadłbyonwanarchię.„Przedział
dzielącyjemabyćwypełnionyprzezmiłośćwzajemną”.
Bogacipowinnidobrowolnieoddawaćbiednym,
tocomająwnadmiarze.Wpraktyceokazywałosię,
