Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Ruchegzekucyjny,któregoprogramzarysowałsięnasejmieobozowympod
Bydgoszcząw1520roku,pojawiłsięnasceniepolitycznejzaczasówpanowania
ZygmuntaI
1
,skuteczniejądominując.JakpodkreśliłW.Uruszczak,swójprogram
budował(…)progresywnie.Zrazuskromnyiwymierzonyjedynieprzeciwkonadu-
życiomwładzy,stałsięzczasemprogramemprawdziwejreformypaństwa
2
.
Celemniniejszejpracyjestzebranieizestawieniepostulatów,formułowanych
przezszlachtękoronnąwlatach1533–1570,czyliwczasiejejcorazaktywniejszej
działalnościustawodawczej.Wliteraturzebrakdotądpełnegokataloguszlachec-
kichżądań,koniecznymjestwięcjegoopracowaniepołączonezeszczegółową
analizątreścizgłaszanychwówczaspostulatów.Zestawienietakiemożestanowić
podstawędodalszychbadańnadruchemegzekucyjnym,ocenyjegodziałalności,
ustaleniarzeczywistychcelówidążeńjegouczestników.
Ramychronologicznepracywyznaczajązachowaneźródła.Przedstawieniepostu-
latówrozpoczętoodpierwszegozachowanegoichzapisu,artykułówszlachtysześciu
województwwielkopolskichuchwalonychnasejmikuwKolew1533r.
3
,azakoń-
czonodezyderatamiodnotowanymiwostatniejpełnejrelacjisejmuzczasówpano-
waniaZygmuntaAugusta,czylizroku1570
4
.Wprawdzieszlachtaniezaprzestała
1
SzlachtapodczasjegotrwaniawymusiłanakróluZygmuncieIobietnicęzwołaniatzw.sejmuspra-
wiedliwości.Zobszerzej:W.Uruszczak,Speciesprivilegiumsuntdue,unumgenerale,aliudspeciale.
PrzywilejewdawnejPolsce,„StudiazDziejówPaństwaiPrawaPolskiego”2008,T.XI,s.30.Edy-
cjapostanowieńsejmuzob.VoluminaConstitutionum(dalej:VC)T.I:1493–1549,vol.1:1493–
1526,wyd.S.Grodziski,I.Dwornicka,W.Uruszczak,Warszawa2000,s.346–368.
2
3
Tamże,s.29.
Najwcześniejszeartykułypochodząz1508r.Zachowałysięjedyniepośrednio,wformieodpo-
wiedzikrólewskiejnapostulaty.Zostaływniniejszejpracypominięte,gdyżnatejpodstawienie
jestmożliweustalenieichtreści.Zob.VC,T.I:1493–1549,vol.1:1493–1526,s.207–209.
4
Zsejmu1572r.zachowałysiętylkotrzymowyposelskie,wktórychporuszonojedyniezagad-
nieniazwiązanezegzekucjądóbr.F.Piekosiński,SejmWalnyWarszawskizroku1572,„Roz-
prawyWydz.Hist.-Filozof.AU”[Kraków]1897,T.XXXV,s.256.
