Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Historialudzkościdowodzi,żeistniejeodwiecznapotrzebaucieczkiwświatraju,wktórymwyobrażana
sobierzeczywistośćodbieranajestjakoprzeżywaniepermanentnegozadowoleniaiszczęścia.
Tymczasemwnormalnejrzeczywistościzdarzającesięchwileszczęściajawiąsięjakbańkamydlana,
która,ledwiedotknięta,pryska.Możedlategoczłowiekodniepamiętnychczasówusiłowałrealizować
swojeiluzorycznepragnieniaprzezzmianęwizjiświataidotegoceluwykorzystywałróżnesposoby.
Szybkoteżodkrył,żeszybciejiłatwiejmożnatoosiągnąć,korzystajączobfitościdarówotaczającej
goprzyrody.Znaleźćtammożnaroślinyzawierającewkorzeniachlubliściachsoki,którychzażywanie
poprawianastrójipowoduje,żeżyciestajesięłatwiejszeiprzyjemniejsze.
Czymwięcjestnarkotyk?Najogólniejmówiąc,substancjąpsychoaktywną,czylitakąsubstancją,która
wpływanapsychikęczłowiekai–wmniejszymlubwiększymstopniu–zmieniajegoświadomość,
zniekształcającodbiórotaczającejrzeczywistościisamegosiebie.Naprzykładprzyjęciepopularnej
wśródmłodzieżysubstancjinazywanej
ecstasy
powodujezwiększeniewydzielanianoradrenaliny
iserotoniny.Pierwszaokreślanajestjako„hormonstresu”,gdyżmobilizujeenergięfizyczną,lecz
normalniewydzielanajesttylkowszczególnychwypadkach.Zkoleiserotoninato„hormonszczęścia”,
którywzbudzaintensywnereakcjeemocjonalne.
Innymisłowy,bezwiększegowysiłkumożnasiępoczućizachowywaćinaczej,przeżywaćprzyjemne
iintensywneemocje,pozbyćsiękłopotówitrosk,przełamaćswojeoporyizahamowania,podnieść
swojąsamoocenęisamoakceptację.Tegotypuwłaściwościczyniąnarkotykszczególnieatrakcyjnym.
Natomiastprzyszłość,wktórejprzyjmowanienarkotykustaniesięprzymuseminieprzyniesiepoczucia
szczęścia,awnajlepszymraziezmniejszyjedynieprzykredoznaniafizyczneipsychiczne,wydajesięnie
dotyczyćwłasnejosoby.
Zzażywaniemsubstancjipsychoaktywnychludzkośćmiaładoczynieniajużwnajstarszychokresach
historii.Donajpopularniejszychnależyzaliczyćpiciealkoholuipalenietytoniu,leczwcześniejszebyło
zażywanienarkotykówroślinnych.Zbiegiemczasurozwójnaukiumożliwiłotrzymywaniesyntetycznych
środkówiichprodukcjęnaskalęmasową.Atozasadniczozmieniłodotychczasowesposobyzażywania.
Współcześnieniepokójbudzicorazczęstszeprzyjmowaniesubstancjipsychoaktywnychwcelu
osiągnięciaprzyjemności,przyrostuenergii,zwiększeniaosiągnięćiprzeżyciaekstremalnychdoznań
orazzażywaniesubstancjipsychoaktywnychprzezdzieciimłodzież,cowiążesięzdodatkowymi,
poważnymiszkodamizdrowotnymi.
Dookreśleniasubstancjiprzyjmowanychwceludoznaniaprzyjemności(odurzeniasię)używasię
różnychterminów,takichjak:narkotyki,środkiodurzające,używki.Podobniejeślichodzionazwanie
choroby,jakąjestuzależnienie,stosujesięróżneokreślenia,takiejak:lekomania,toksykomania,
narkomania,chemiozależność,lekozależność[1].
Donajbardziejrozpowszechnionychśrodkówpsychotropowych,awięcsubstancjidziałających
naośrodkowyukładnerwowyorazwywołującychstanyodurzeniaieuforii,należąpochodneuzyskiwane
zmaku(
Papaversomniferum
).Zbiałegogatunkumaku(
P.somniferumalbum
)otrzymujesięopium.
Wmedycynieeuropejskiejprzyjęłosięnazywanieopiumipochodnychalkaloidów(np.kodeina,
papaweryna)
narcotica
zpowoduichdziałaniaodurzającego.Odtegowywodzisiępojęcie
narkomanii
oznaczającenadużywanietychśrodków.Inneśrodkidziałająpobudzającolubhalucynogennieinie
są
defacto
narkotykami.Jednakżepotoczniepojęcianarkomaniiużywasiędookreśleniauzależnień
odwszelkichśrodkówchemicznychzwyjątkiemalkoholuitytoniu.
Narkotyki,aściślejsubstancjepsychoaktywne,mogąmiećpochodzenienaturalnelubsyntetyczne.
Wnajnowszejwersjiklasyfikacjizaburzeńpsychicznych,zawartejw
MiędzynarodowejKlasyfikacjiChorób
(ICD-10),
substancjepsychoaktywne
podzielonona10grup,kierującsiępowszechnościąstosowania
iobjawami,jakiewywołują.Wdalszejczęścipodręcznika,zewzględunajegoprzeznaczenie,uznano
zaceloweuproszczeniepodziałuśrodków,kierującsięspecyfikąichdziałania[2].Matoswoje
uzasadnieniewtym,żenaogółosobyzażywająceniekierująsięwwyborześrodkówmechanizmem
farmakologicznymichdziałaniaaniichbudowąchemiczną,leczposiadanymiinformacjaminatematich
ogólnegowpływunasferępsychicznączłowieka.Wyodrębnionowięctrzygrupyśrodków:
1)środkiodurzająceiuspokajające
–pochodnemakowca,takiejakopium,morfinaiheroina(oznaczone
wklasyfikacjiICD-10symbolemF11),przetworykonopi,jakhaszyszimarihuana(F12),oraz
benzodiazepinyibarbiturany(F13);
2)środkipobudzające
–pochodnekrzewu
Erythroxyloncoca
,np.–kokaina(F14),orazamfetamina
ikofeina(F15);
3)środkihalucynogenne
–substancjepochodzeniaroślinnegolubotrzymywanesyntetycznie,
powodującezaburzeniaspostrzegania;należądonich:LSD,psylocybina,meskalina(F16).Dotejgrupy
włączonorównieżzażywaneprzezniektórychlotnerozpuszczalniki(F18).
Takipodziałniejestrozłączny,gdyżspecyficznedziałanieróżnychsubstancjizależyoddawki,długości
