Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bieluniadziędzierzawy(Daturastramonium).Roślinyteodegrały
istotnąrolęwśredniowiecznejmagii48,takjak–znanyjeszcze
wepocebrązu–psychoaktywnylulekczarny(Hyoscyamus
niger).Pokrzykwilczajagodawnieodpowiedniejdawcejestrośliną
trującą.ZnajdującesięwniejatropinaiL-hioscyjaminawmałych
dawkachwykazujądziałanieparaliżujące,wdużychzaśpobudzające,
czegopoczątkowymiobjawamisązaburzeniamotoryczne,przesadna
rozmowność,niekiedyeuforia,poktórychnastępujekolejnyetap,
charakteryzującysięhalucynacjamiiczęstowystępującymisilnymi
zaburzeniamipsychomotorycznymi,atakżestanamiokreślanymi
mianemdelirium.Potychprzeżyciachnastępujesen.Stanytemogą
pojawiaćsięzróżnymnasileniemnawetpozewnętrznymzastosowaniu
wymienionejsubstancji,np.powtarciujejwskórę.
Podobnewłaściwościprzejawiabieluńdziędzierzawa,wktórym
znajdująsiętesamealkaloidy,coliściepokrzyku.Zewzględu
nawiększąniżwpokrzykuzawartośćskopolaminybieluńpowoduje
głębszestanyotępienia,zaburzeniaintelektualneimotoryczne,ale
ujawniateżsilnewłaściwościhalucynogennewzależnościodilości
isposobuużyciarośliny.Podobnymdziałaniemcechujesięlulek
czarny,zawierającyniewielkieilościatropinyimniejbogaty
wewspomnianejużalkaloidy:L-hiocyjaminęiskopolaminę.Jednak
ionznalazłszerokiezastosowaniewśredniowiecznychpraktykach
magicznych,atakżewdawnejiobecnejmedycynie49.Jednązczęściej
wykorzystywanychroślinprzezwiedźmyiczarownikówjest
mandragoralekarska(Mandragoraofficinalis)50.Dużąpopularność
zawdzięczaonawystępującymwniejalkaloidom:skopolaminie,L-
hioscyjaminie,atropinieimandragorynie,dziękiktórymwykazujeona
zróżnicowanedziałanie:halucynogenne,odurzająceinasenne.
Mawłaściwościpozwalającelikwidowaćuczuciebólu,aprzezwielu
uważanajestzaafrodyzjak.Owyjątkowościmandragoryzadecydował
zpewnościątakżejejkształt–korzeńprzywołujenamyślludzką
postać.
Większośćopowieściomaściach„umożliwiającychlatanie”nie
precyzujeichskładu,podającjedynieichniektóreelementy,które
budząogromnewątpliwości.Jedenzautorów,naktóregoczęsto
powołująsiębadacze–siedemnastowiecznylekarzWeirus–przytacza
trzyprzepisynatakąmaść.Pierwszyznichzawierakorzeńpietruszki,
wodętojadową51,liścietopoli,sadzeipopiół.Składnikamidrugiego
