Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
Powiatypuckiiwejherowskirobiąnadwyrazsmutne,wprostprzygniatające
wrażenie.Nieodczuwasiętutajpowiewuduchapolskiego,raczejwszystko
tchniezłowrogąnienawiściąkupolskimwładzom,agłębokierozczarowa-
nierozsiadłosięszerokowduszachrybakówkaszubskich.[…]Wojsko,jak
wszędzienaPomorzu,zrobiłoitupolskościnajgorsząprzysługęszorstkim
traktowaniemludności,dlaktórejduchaniemiałożadnegozrozumienia,
inajrozmaitszymiszykanamiinieprawnymirekwizycjami,kwaterunkamiitd.
[…]Towojsko,witaneznieopisanymuwielbieniemjakooswobodziciele
zjarzmapruskiego,zaczęłotęskromną,cichą,pracowitąludnośćtraktować
jaknaródpodbity,zachowywałosięjakwokupowanymkraju(Borzyszkowski,
Hauser,red.1985:44,45,50).
Obsadzaniestanowiskwadministracjiówczesnegowojewództwa
pomorskiegourzędnikamipolskimi,sprowadzonymizinnychczęści
Rzeczypospolitej,byłonormą.Rodzimainteligencjanajczęściejpod-
nosiławswoichskargachdorządu,żeludnośćpomorskajestdys-
kryminowanaprzeznapływającychmigrantówzPolski,żeKaszubów
sprowadzasiędorangiobywatelidrugiejkategorii,żetrwaichwyna-
rodowienienazywanerepolonizacjąPomorzanorazżesąszykanowani
przypodzialeziemiwokresiereformyrolnej,atakżewdostępie
domiejscpracywbudującejsięGdyni.Innymjeszczeprzejawemszykan
idyskryminacjibyłprzymuspracynauczycieliKaszubównaziemiach
niekaszubskich,corównałosięwymuszonejemigracjipozapomorską
ojczyznę(Kutta2003).Administracjapolskadbałaprzedewszystkim
ojaknajszybszescaleniePomorzazpozostałymiziemiamiprzyzna-
nymiPolscepozakończeniuIwojnyświatowej(Kutta2003:13),
azatemzależałojejnaasymilacji,anienazachowaniuodrębności.
Władze,przedewszystkimpolicyjneiwojskowe,oskarżałyKaszubów
oseparatyzm.Wtajnychraportachskładanychwojewodziepomor-
skiemunieufnieinegatywnieodnoszonosiędopomorskichautochto-
nów(zob.Pepliński1987:307).Działaniaprzedstawicielipolskiego
rząduwtereniewzmacniaływKaszubachpoczuciebyciagorszymi
obywatelami(Kutta2003:177).AleksanderMajkowski,niekwestio-
nowanyliderpowstałegow1908r.ruchuMłodokaszubów
2
igorący
zwolennikwłączeniaKaszubdoPolskiw1919r.,wliściedoAntonina
2OMłodokaszubach,genezie,przedstawicielachiprogramiepiszęobszerniej
wpodrozdz.2.2.3.KwestiakaszubskaodDerdowskiegopoZrzeszińców.
