Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niepowoływałbysięnapodręcznikinkwizycyjnyBernarda
Gui,zresztąistotnydlapóźniejszego,jużdojrzałegowaldy-
zmu.MówiąckilkakrotnieopontyfikacieInnocentegoIII,
TadeuszManteuffelpostrzegaosobętegowybitnegopapieża
główniejakozręcznegoiostrożnegopolityka;dziświdzimy
wnimprzedewszystkimreformatoraobardzoszerokich
horyzontach,obejmującychcałokształtsytuacjichrześcijań-
stwazachodniego.Silniejakcentowalibyśmypróbyprzyciąga-
niadoKościołaiosadzaniawjegostrukturachgrupzwolen-
nikównieaprobowanychformdobrowolnegoubóstwa,wcześ-
niejuznawanychzaheretyków.
TrudnoniezauważyćwNarodzinachherezjiznamionczasu,
wktórymksiążkatabyłapisana.Niekiedyspotykamysię
zterminologiąpóźniejjużzarzuconąprzezhistorykówmedie-
wistów.Wniektórychprzypadkachwomówieniachzjawisk
duchowychrazimałouzasadnioneichinterpretowaniepo-
przezzjawiskaspołeczno-gospodarcze.Zdarzająsięiinne,
dziśwyraźniejprzeznaszauważoneniedoskonałości.Istotne
jestwszakżeto,żepewnekoncesjenarzeczpanujących
wtamtychczasachtendencjiniemiaływpływunapodejście
autoraksiążkidowykorzystywanegomateriałuźródłowego
idoformułowanianajistotniejszychwnioskówbadawczych.
JakogłównywalornaukowyNarodzinherezjinależyuznać
jejrzetelność,wyrażającąsięwskrupulatnymiostrożnym
traktowaniuźródeł,którychanalizastanowinajważniejszą
(anajczęściejjedyną)podstawęwysuwanychwniosków.Czy-
telnikzpewnościązauważyinną,rzucającąsięwoczywartość
książki:zwięzłośćwykładupozbawionegozbędnychzdańiba-
nalnychmyśli.PodtymwzględemNarodzinyherezjimożna
uznaćzawzorzecpisarstwanaukowego.Godneuwagisą
takżezaletyjęzykoweistylistyczneksiążkiTadeuszaManteuf-
flaorazjejprzystępnośćdlakażdegoczytelnikadysponujące-
gopewnymprzygotowaniemhistorycznym.
Bibliografiaważniejszychopracowań,którąTadeuszMan-
teuffeldołączyłdopierwszegowydaniaswejksiążki,jestjuż
XIV
