Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardKasperowicz
Wstęp
Trzeciaczęść
Lunatyków
HermannaBrocha,jednej
znajważniejszychinajbardziejprzenikliwychanalizstanu
kulturyeuropejskiejpokatastrofieIwojnyświatowej,
zawieraniezwykłyzewzględunakompozycjęcałości,
fascynującypoprzezswójintelektualnyrozmachdyskurs
filozoficzny,którypoświęconyjestprzyczynomzałamania
sięduchowegoporządkuEuropy.Brochnieulegamirażom
historiozoficznychwyjaśnieńwstyluSpenglera,lecz
poszukujetrwałychmechanizmówkryzysu,wsposób
wszechstronny(bokryzysdotykawszystkiedziedziny
kultury)oświetlającichdynamikę.Zostająonebowiem
wprawionewruchmiędzyinnymipoprzeznierozwiązane
napięcia,odziedziczonezjednejstronyporomantycznej
rewolciewsztukachpięknych,którapociągnęłazasobą
takiechoćbyzjawiska,jakekspansjękiczuizanik
stylistycznejjednorodnościformżyciaidziałania,
tworzeniaimyślenia,zdrugiejzaśbędącychpokłosiem
niedokońcauzasadnionychroszczeńnowoczesnejnauki,
wyrosłychzbłyskawicznego,triumfalnegopostępu
racjonalnejkalkulacji,obejmującejwszystkiedziedziny
ludzkiegodoświadczenia.Jednymzprzejawówowego
konfliktujestparadoksalnaocenatego,cowobszarze
naukowejantropologiizwykłosięwówczasokreślaćjako
to,copierwotneiprymitywne.Potężny,niezwykle
skutecznyipełenmisyjnegozapałuracjonalizm
nowoczesnejwiedzyzupodobaniemprzeglądasię
wzwierciadlepostępujakopogromcaprymitywnychform
nawetnietylepoznaniaświata,ilejegooglądu.Odczasu
doczasujednakzaglądazazwierciadło,poszukując
wkryjącymsiętamdemonicznymchochlikupierwotnych
skłonnościorazprzyczynyswoich,nielicznychzresztą,
niepowodzeń.
Nieidzieprzytymwcaleoromantycznypowrót
dorozmaitychformwitalistycznej,irracjonalnejwyobraźni
ocharakterze
quasi
-kreatywnym,którasakralizującsztukę
