Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
88
AndrzejŻbikowski
ilubelskie,anawetbiałostockie.WprzypadkuŻydóważ17%zabitychstanowiły
kobiety,aponad4%dziecido17lat.WprzypadkuPolakówmamydużoniższe
wskaźniki7i2%.
Engelwyciągaztychanalizwniosek,żeŻydówzabijanozinnychpowodów
iwinnymczasie,adopewnegostopniatakżewinnychregionachniżetnicznych
Polaków.WedługniegoŻydzibylimordowaniprzedewszystkimwiosnąila-
tem1945r.,kiedyocalelizobozówizenstronyaryjskiej”wracalidodomostw
iszukaliśladużyciaswoichbliskichorazrównorokpóźniej,kiedytegosamego
chcielisiędowiedziećżydowscyrepatrianciprzybylizZSRR.Możnasięztakim
wnioskowaniemzgodzić,aczwydajesię,żekoniecznajestjeszczejednapro-
cedurakorelacyjna;porównanienasileniamorderstwzmapąmiejsc,wktórych
najwięcejŻydówdoczekałowyzwolenia.Szczególnieznaczącejesttuwojewódz-
twokieleckie,wktórymstosunkowodużożydowskichpracownikówzakładów
zbrojeniowychkoncernuHasagdoczekałokońcawojny.Wcytowanymprzeze
mnieopracowaniuCKŻP44wwojewództwiekieleckimnajwięcejŻydówzostało
zabitychwnastępującychmiesiącach1945r.:kwietniu-15,czerwcu-11,wrze-
śniu-12igrudniu-13.Natomiastłącznieodstycznia(wyzwoleniespodokupa-
cjiniemieckiej)doczerwca1945r.zamordowanoaż37osób.Marzec1945r.był
najgroźniejszydlaocalałychŻydówwwojewództwiebiałostockim-34ofiary
iwarszawskim-19zabitych.Tylesamocowkieleckim(15osób)zginęłowtym
miesiącunaRzeszowszczyźnie.
UzupełniającwnioskiEngela,należyzwrócićuwagęnacytowanejużspra-
wozdanieDepartamentuPolitycznegoMAPdlaMBPzaokresodmarcadosierp-
nia1945r.45,inaprzyjętewsprawozdaniukategorienapadów:
Ogółemnapadów30,zczegorabunkowych11;natlerzeczyzrabowanychŻydompodczas
okupacji1;natleponownegoobjęciamajątkurolnego2;objęcienieruchomości-domu2.Po-
zostałe14napadówsąwynikiempropagandyhitlerowskiej,któraprzezczasokupacjizatruwała
społeczeństwonaszejademnienawiścirasowej.Razemzabitych81[plus108zmarca-przyp.
A.Ż.],rannych13,uprowadzonych2.
Powstajepytanie,czyteproporcjemiędzyróżnymiklasyfikacjamizbrodni-
prawiedokładniepołowanapadówmiałabywtymujęciucharakterantysemicki
-pozostałyniezmienionetakżewrokunastępnym?
Większośćzapisówdotyczącychzbiorowychipojedynczychmordówdoko-
nanychnaŻydach,takżetychbędącychzałącznikiemdocytowanegosprawoz-
daniazaokresmarzec-sierpień1945r.,nicniemówiomotywachsprawców46.
Możnajednakprzypuszczać,żewkażdymprzypadkuzabójstwagrupowegomo-
tywantysemickimusiałodgrywaćważną,amożeidecydującąrolę.Pozajuż
44AŻIH,CKŻP,WydziałKulturyiPropagandy,sygn.303/XIII/187.
45AAN,MAP,sygn.786,k.17-21.
46Ibidem,sygn.386,387.
