Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MorderstwapopełnianenaŻydachwpierwszychlatachpowojnie
89
wspomnianymmordempodKrościenkiemnajwiększąliczbęśmiertelnychofiar
przyniosłyzabójstwawPrzedborzu(woj.łódzkie),gdzie27maja1945r.zamor-
dowanoośmiuŻydów,wtymdwiekobiety;30kwietnia1946r.nadrodzekoło
JurgowanaSpiszuzabitosiedemosób,wtympięćkobiet47;27marca1945r.
wMordachwpowieciesiedleckimzabito6osób,wtym3kobiety(jednąznich
zarąbanosiekierą,pozostałychzastrzelono)48;18kwietnia1945r.wKlimontowie
zabito5Żydów49;5osóbzamordowano9kwietnia1945r.wPołańcukołoStaszo-
wa(4osobyzostaływówczasranne);5osóbzabito,a3zostałyrannewRaciążu
13sierpnia1945r.50itylesamozabitowDziałoszycachwnocyz16na17czerw-
ca1945r.Tenwypadekmiałzpewnościącharakterantysemickiizapewnebył
dziełempodziemia,gdyżofiary,wtymprzewodniczącegomiejscowegokomitetu
żydowskiegoSzmulaPiekarza,zabitogranatami.Wniektórychmiejscowościach
morderstwamiałymiejscewkolejnychdniach,np.wStarachowicachwczerwcu
1945r.zamordowanołącznie6osób.
CytowanetusprawozdaniakomitetówżydowskichdlaMAPznieznanych
powodównieuwzględniająwieluinformacjiozabójstwach,znanychzinnych
źródeł,najczęściejzrelacjiżydowskichzłożonychdlaCentralnejŻydowskiejKo-
misjiHistorycznej(dalej:CŻKH)bądźniecopóźniejszychprzekazanychnaręce
redakcjiżydowskichKsiągPamięci.PrzykładowowKsiędzePamięciKałuszyna
47WedługodnalezionegoraportuMOzkwietnia1945(W.Piecuch,WielkanocwKańczudze,
nGazetaWyborcza”2/3III2002)także7osóbzamordowanonatlerabunkowymwKańczudze
31III1945.ZainformacjędziękujęAlinieSkibińskiej.
48WSiedleckiembezpośredniopowojniebyłozpewnościąwięcejofiarżydowskich.Miej-
scowyKomitetŻydowski,proszącwładzeCKŻPopomocwkwestiibezpieczeństwa,wspomina
okilkunastuzabitych,wtymo8zamordowanychwewsiMokobrody(8III1945)i6wewsi
Wohyń(28II1945),AŻIH,CKŻP,Sekretariat,sygn.132,zob.A.Cała,H.Datner,DziejeŻydów
wPolsce1944-1969.Tekstyźródłowe,ŻydowskiInstytutHistoryczny(dalej:ŻIH),Warszawa
1997,s.23.Wedługinnychźródeł(Sprawozdaniereferatuds.pomocyludnościżydowskiejprzy
PKWN)wMokobrodachzabito5osób.
49AŻIH,CKŻP,Sekretariat,sygn.138,takżeAAN,MAP,sygn.386.WedługrelacjiMorde-
chajaPenczynyz1947miałotomiejsce10maja,wedługLejbaZylberberga-16kwietnia.Oko-
licznościokrutnegomordunaklimontowskichŻydachopisałaJ.Tokarska-Bakirwpublikowanym
wtymtomieartykuleNastępstwaHolokaustuwrelacjachżydowskichiwpamięcipolskiejpro-
wincjiwświetlebadańetnograficznychs.775,wtymtomie.Mordtenbyłbezpośredniąprzyczy-
nąmasowejucieczkiocalałychŻydówzSandomierzaiokolic(wczerwcu1945wSandomierzu
odnotowano103Żydów,wgrudniu1948tylko19).OfiaramimorduwKlimontowiebyłyrodziny
miejscowychżydowskichmłynarzy,którzyodzyskaliswojemłyny.Opodobnymprzypadku-za-
biciudwóchmłynarzywJanowie(zabitoteżPolkę,żonęjednegoznich)10III1946,zob.AŻIH,
sygn.301/1871.WedługautorówAtlasuś(s.144)mordmiałmiejsce10marca,zabito5Żydów
iPolkę.AdamKopciowski(ZajściaantyżydowskienaLubelszczyźniewpierwszychlatachpodru-
giejwojnieświatowej,nZagładaŻydów.Studiaimateriały”2007,nr3,s.187)przypisujetenmord
oddziałowinieznanejproweniencji,dowodzonemuprzezKazimierzaHarmidręnLecha”.
50WedługBiuletynuŻydowskiejAgencjiPrasowej(dalej:BŻAP)z26VIII1945napadudo-
konalibandycinprzebraniwmunduryWojskaPolskiego”.
