Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałwprowadzający.Czymjestekonomiaewolucyjna?Geneza,programbadawczyimetodologia
17
któryprzeniósłjużnastałepojęcieewolucjidonaukspołecznychiekonomii,był
dopieroHerbertSpencer
10.Bezpośredniodziękijegokoncepcjomdoewolucjoni-
zmunawiązywaliThorsteinVebleniAlfredMarshall.
NakontynencieeuropejskimzarównoKarolMarks
11,jakiGustavSchmoller12,
WernerSombart
13orazMaxWeber14pozostawalipodwielkimwrażeniemwspół-
czesnychsobieodkryćiustaleńdotyczącychewolucyjnieinterpretowanejfilogene-
zybiologicznej,awszczególnościprehistorycznejihistorycznejewolucjiludzkich
populacji.WistocieteoriaewolucyjnejekonomiiSchumpeterajestzmodernizo-
wanymiwwiększymstopniuzanurzonymwmodeluczystoekonomicznymroz-
winięciemdorobkutychnajwybitniejszychekonomistówswoichczasów.
Wanglosaskiejekonomiiakademickiejzadaniepołączeniaanalizyekonomicz-
nejzteoriąbiologiiewolucyjnejiuczynieniazekonomiinaukiewolucyjnejpostawił
sobieguruekonomiineoklasycznejkońcaXIXipierwszychdekadXXw.-Alfred
Marshall
15
.Uważałon,żeekonomianiemożebyćporównywanaześcisłyminauka-
mifizycznymi.Wzwiązkuztymwzoremmetodologicznympowinnadlaniejbyć
10
flOgólnajednośćpsychicznaludzkościwpływananiektóreelementarneidee,wspólnedlawszystkich
ludzi[ł],[zainspirowałotowielu]badaczy,międzyinnymiBronisławaMalinowskiego”;flżądzeludzkie
podkierownictweminteligencjiznimizwiązanejdziałająwsposóbprzybliżenieniezmienny”;flWsku-
teknagromadzeniasięsłabychzmianwciągupokoleńposobienastępującychbudowaorganizmu
przystosowujesiędowarunków[ł].Jeżeliwięcniktnieprzeczy,żeistniejetrwającywszędzieizawsze
procesprzystosowywaniasię,towidocznymstądjestwniosek,żezmianytegoostatniegotowarzyszą
niechybniewszelkiejzmianiewarunkówspołecznych”.H.Spencer,Jednostkawobecpaństwa,Liber,
Warszawa2002,s.102,112-114.flSpołeczeństwa,podobnieciałomżywym,poczynająistnienieswe,
jako-biorąpoczątekodmas,niezmierniemałychwporównaniuztemirozmiarami,jakichniektóre
znichdosięgająpóźniej.Niedasięzaprzeczyć,żenajwiększespołeczeństwapowstałyzniewielkich
hordwędrownych[ł].Mamyprzedsobązjawiskorośnięcia,przypominającenamstopniowościąswoją
pokrewnyobjawwciałachżyjących.Istniejepewnadalszarównoległośćpomiędzytącechąewolucji
organicznejorazodpowiadającymjejrysemnadorganicznejewolucji:rośnięcieskupieńrozmaitych
porządkówniezmiernieprzedstawiaróżnicepodwzględemsumyogólnej[ł].Hipotezaewolucjikaże
przypuszczaćpewnąprawdę,stwierdzonąniezależnieodniej-tęmianowicie,iżwszystkiezwierzęta
jakkolwiekniepodobnebybyłydosiebienaostatku,rozpoczynająswójrozwójjednakiemidrogami
[ł].Spodziewaćsięmożemy,iżtemuwspólnemusposobowirozwijaniasięorganizmówosobniczych
odpowiadaćbędzierównoleglejakaśwspólnametodarozwojuorganizmówspołecznych”.H.Spencer,
Zasadysocyologii,WydawnictwoflGłosu”,Warszawa1889,s.22,47.
11
K.Marks,Kapitał,t.1,w:K.Marks,F.Engels,Dzieła,t.23,KsiążkaiWiedza,Warszawa1968.
12
Por.S.Duindam,B.Verstegen,GustavSchmoller:AnEvolutionaryEconomist,w:EvolutionaryEco-
nomicThought.EuropeanContributionsandConcept,J.G.Backhaus(Ed.),EdwardElgar,Cheltenham-
Northampton2003,s.155-159.
13
W.Sombart,TheQuintessenceofCapitalism.AStudyofTheHistoryandPsychologyofTheModernBusi-
nessMan,E.P.Dutton,1915,reprint:H.Fertig,NewYork1967.
14
M.Weber,Gospodarkaispołeczeństwo.Zaryssocjologiirozumiejącej,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2002.
15
Por.R.Nelson,S.Winter,AnEvolutionaryTheoryofEconomicChange,HarvardUniversityPress,Cam-
bridge1982,s.45;R.Nelson,S.Winter,MarshallandSchumpeteronEvolution,w:EconomicSociology
ofCapitalistDevelopment,Y.Shionoya,T.Nishizawa(Eds.),EdwardElgarPublishing,Cheltenham-
Northampton2009.
