Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVI
Przedmowadodrugiegowydaniapolskiego
maonaprawowyznaczaćnaukomichgraniceipodda-
waćkrytyceichpodstawykategorialne*.Wkażdymrazie
*Sprawajestjeszczedelikatniejszawprzypadkukrytycznych
analiz,jakimpoddajeHegelmatematykę.Zaznaczmyjedynie,że
rozważaniaHeglaodnosząsiędomatematykiwokreślonymmo-
menciejejrozwoju,tzn.przedewszystkimprzednarodzinamiteo-
riimnogości,inienależyniepotrzebnienprzelicytowywać“ambicji
Heglawodniesieniudomatematykiwogólecosprowadzałobysię
doalternatywy:alboudałosięHeglowiostateczniepodważyćzasięg
obowiązywaniametodmatematycznych,albojegokrytyczneanalizy
nadająsięnnaśmietnik”.Heglowskiezmaganiazmatematykądo-
brzejestwidziećiujmowaćwograniczonychramach,wjakichsię
onesytuują,raczejwobrębiefilozofiimatematykiczyrozważań
nadjejpodstawamianiżelimatematykijakotakiej.Większościtych
kłopotówświadomjest,jaksięwydaje,naprzykładPirminStekeler-
-Weithofer.Podkreśla,żechoćspecyfikadialektykiHeglawiążesię
zpewnąniekonkluzywnościąjegoanaliz,todysponowałonbardzo
dobrąznajomościąówczesnejmatematyki.Zarazemwychodziłzza-
łożenia,zgodniezktórympojęciaodnoszącesiędonieskończoności
konstytuująsiętylkonwimmanentnymposługiwaniusięskończo-
nymireprezentacjami”.DlategoStekeler-Weithoferdostrzegawana-
lizachHeglaprzedewszystkimkrytykęfałszywychoczywistości,
zwłaszczahipostazowaniajęzykailościowego,sytuującgopostronie
nantypitagoreizmu”iduchaempirii:nHeglowskakrytycznaanaliza
(znoszenie)pozornieoczywistego(notwendigen)sposobumówienia
matematykówonieskończonościpodążanajwyraźniejzaantyme-
tafizycznązasadąfinityzmualbokonstruktywizmuwobrębiefilo-
zofiimatematyki.Sednemtejzasadyjestto,żewszelkieorzekanie
oprzedmiotachlubwłasnościachbądźwmetajęzykuoichegzy-
stencjizyskujeznaczeniejedynienabazienaszegokonkretnego
sądzenia,stosowniedointersubiektywniekontrolowanychmetod
określaniaznaczeńizapewnianiaimobowiązywaniawodniesieniu
dosądówiinnychsemiotycznychformwyrazu”.(ZuHegelsPhilo-
sophiederMathematik,w:AnalytischeInterpretationenzurDialektik
Hegels,red.Ch.Demmerling,F.Kambartel,Frankfurta/M1992.
Por.takżeMichaelWolff,HegelundCauchy.EineUntersuchungzur
PhilosophieundGeschichtederMathematik,w:R.-P.Horstmann,M.J.
Petry(wyd.),HegelsPhilosophiederNatur.VeröffentlichungenderIn-
ternationalenHegel-Vereinigung,Band15,Stuttgart1986,197–263).