Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Kwestieterminologiczneicharakterystykapojęcia„uzależnienie”i„nałóg”
29
agresywnie,krzywdzącymilubzastraszającymiinnych,bywajądlanichbardziej
wyrozumiali,wciążjednakuważają,żeDniepowinnosięimnatopozwalaćmó-
wiąc,żeniemogąsobieztymporadzić”.Słowochorobajestwięcdyskusyjne
itrudnedoprzyjęciadlaosóbsądzących,żeludzipowinnosiękaraćzazacho-
waniadestruktywne.
Garstkauczonychużywałaterminuzaburzenie(disorder)alboschorzenie
(illness)(McLellan,Lewis,O’BrieniKleber2000).Jednaktendrugitosyno-
nimwyrazuchoroba.Proponowanoteżokreśleniezespół(syndrome)(Odega-
ard,PelleriShaffer2005)jakokompromisdlakontrowersyjnegoklasyfikowania
Duzależnienia”wkategoriachchoroby.Wprzypadkualkoholizmuwieluuczo-
nychmówiwciążomodelumedycznymlubkoncepcjichoroby,alesątoterminy
przestarzałe,którenależyodrzucić.
Badaniagenetyczneineurobiologiczneopisanewtejksiążcewyraźnieiden-
tyfikująobjawypatologiczneizasadyleczenia,którerozpoznająuzależnienie
chemicznejakorzeczywistąchorobęmedyczną(toznaczymającąpodstawyfi-
zyczne)ztymisamymiogólnymicechamiinnychpatologii,nadktórymipacjen-
ciniemajążadnejlubprawieżadnejkontroli.Jednakzewzględunapowszechne
błędnerozumieniepopularnegookreśleniauzależnienieinaemocjezwiązane
zkoncepcjąwywołanejprzezlekichorobymózgu,nakwalifikacjętakązapewne
nigdyniebędziepowszechnejzgody.
Uważam,żewielezamieszaniazwiązanegozpytaniem,czyludzie,którzy
zbytwielepijąlubktórzyzażywająnarkotyki,sąodpowiedzialnizaswojedzia-
łania,bierzesięstąd,żenaukowcyniepotrafiąprzekonaćogółuspołeczeństwa,
atenniejestwstaniepojąć,iżniekażdy,ktozbytwielepijelubbierzenarkoty-
ki,jestDuzależniony”.Wyjaśnienieróżnicmiędzyświadomym(dobrowolnym)
nadużywaniemapatologicznymuzależnieniempozwolispecjalistomzrozumieć,
żechociażkażdyczłowiekpowinienponosićodpowiedzialnośćzaswojeczyny,
niektórzyniepotrafiąuwolnićsięodnadużywaniatychsubstancji,taksamojak
cierpiącynarakaniemogąuwolnićsięodzłośliwegoguza.
Wiarygodnebadanianaukowewdziedziniegenetyki,neurobiologiiifar-
makologiiprowadzonewciąguostatnich20latwskazująjasno,żeuzależnienie
chemicznejestchronicznąmedycznąchorobąmózgu,naktórejwystąpienie
mająwpływpredyspozycjegenetyczne(Leshner1997).Obszarodpowiedzial-
nyzatęchorobęznajdujesięwmezolimbicznymukładziedopaminowym2,
inaczejmówiąc-wDszlakuprzyjemności(rozkoszy)”,czyliwDukładziena-
grody”.
2
Ściślejmówiąc,mezolimbicznymukładziedopaminergicznym-wtekściegłównymprzyjęto
formębardziejDprzyjazną”dlaniespecjalistów;patrzSłowniczek(przyp.red.).
