Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ElżbietaAdamczyk
2członkówradynadzorczej,prawopobieraniastałejopłatyzautrzymaniewdo-
brymstaniebrukóworazwywózśnieguzulic,przezktórebiegłylinietramwa-
jowe.Wprzypadkubudowynowychliniigminauzyskałaprawozakazubądź
zgodynaichbudowęorazprawożądaniabudowydalszychliniiprzezspółkę,
jednakżepodwarunkiemzagwarantowaniajej5%zwrotukapitałuzainwesto-
wanegowbudowękażdejlinii.
Wydawaćbysięmogło,żetymrazem,poblisko30latachdoświadczeń
zgazowniąniemiecką,wyeliminowanezostanąwszelkieniedociągnięciakon-
traktu,dającepodstawędosporówzakłócającychwspółpracę.Nieobeszłosię
jednakbezkonfliktów,wwieluprzypadkachzałatwianychpolubownie.Zasad-
niczympunktemspornymstałsięjednakzapiskontraktudotyczącyrozszerzenia
siecitramwajowej.Gminaniebyłabowiemskłonnasprostaćwymogomkon-
traktu,którybudowęnowychliniiuzależniałodichrentowności.Toczącesię
procesyhamowałyrozwójkomunikacjiwmieście.Możnasądzić,żegmina
zmierzaładoprzejęciaprzedsiębiorstwanawłasnośćiuwolnieniasięodzobo-
wiązańwynikającychzkontraktu.Gminabyłajużwłaścicielkągazowni,plano-
wałabudowęwłasnejelektrowni(uruchomionejw1905roku),którejtramwaj,
zelektryfikowanyw1901roku,stałbysięznaczącymodbiorcą.Pozatym,napo-
czątkuXXwiekupowstałyplanystworzeniaWielkiegoKrakowa–rozszerzenia
miastaprzezwłączaniewjegogranicegminsąsiednich–awzwiązkuztym
planyrozszerzeniasieci,nietylkotramwajowej.Wtychrozległychplanachnie
tylkonieznajdowanomiejscadowspółpracyzpartneremprywatnym,alenawet
traktowanotęzakontraktowanąwspółpracęjakobalastwrealizacjiplanówroz-
wojumiasta.Ostatecznie,nadługoprzedupływemterminuzakończeniakon-
traktu(1927rok),gminawykupiłaakcjespółkitramwajowej(w1910roku).
Zakończenie
Przedsiębiorstwaprywatneniewątpliwieodegrałyznaczącąrolęwrozwoju
usługkomunalnychzarównowXIXwiekujakipóźniej.Gminyangażującka-
pitałprywatnyzdawałysobiebowiemsprawęzkosztówzaniechania.Przedsta-
wionewyżejprzykładywspółpracy,niedokońcaudanej,niebyłyodosobnione,
choćwwieluprzypadkachudawałosięgminomułożyćstosunkizpartneremna
tyle,żenietylkodotrwałydokońcakontraktu,alenawetprzedłużałyczasich
trwania.Możnasądzić,żewarunkiemudanejwspółpracyjestdobrzesporządzo-
nykontrakt,wpostanowieniachktóregozachowanazostałarównowagakorzyści
iryzykstron.Niewystarczyjednakprofesjonalizmprawniczyiwiedza,nietyl-
koekonomiczna,autorówkontraktu,liczysiębowiemtakżewolawspółpracy,
atej,wobeczmieniającychsięwarunkówpolitycznych(kadencyjnośćwładz)
