Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ilośćijakośćziarnapszenicyjestwypadkowącechgenetycznych,warun-
kówklimatycznychiglebowychorazczynnikówagrotechnicznych,wtymilości
wysiewu,nawożeniaiwarunkówzbioru[Kołodziejczykiin.2007,Podolska
2008,Jareckiiin.2012,Małeckaiin.2012].Technologieintensywnejuprawy
pszenicypozwalająnauzyskanieplonówziarnapowyżej7tz1ha[Kukuła
iKrasowicz1995].WynikibadańCOBORUpotwierdzająmożliwościproduk-
cyjnepszenicynapoziomie6-7t·ha
-1.MimotowPolsceplonyziarnapszenicy
ozimejsąniskie,kształtującsięnapoziomie3,5t·ha
-1[Oleksyiin.2009].Psze-
nicajarawporównaniuzozimącharakteryzujesięmniejszympotencjałemplo-
nowaniaorazwiększymiwahaniamiplonówziarnawlatachbadań[Kołodziej-
czykiin.2007].Zkoleijęczmieńjaryjestzbożemonajsłabszymsystemieko-
rzeniowymikrótkimokresiewegetacji[MazuriGrabowski2008].Jegoplon
zależyododmiany,warunkówglebowo-klimatycznych,stanowiskawpłodo-
zmianieczynawożeniamineralnego[Blecharczykiin.2005,Váňováiin.2006,
Noworolnik2008a,Orzechiin.2009].Przyzapewnieniuroślinomodpowied-
nichwarunkówglebowychiwłaściwejagrotechnikipotencjałplonowaniajęcz-
mieniajaregowynosi6,5t·ha
-1[SzajneriDuczek2007],jednakżewPolsce
jęczmieńjaryplonujenapoziomie3,2t·ha
-1[Leszczyńska2006].
Pszenicajarazawierawięcejbiałkaitłuszczu,amniejbłonnikaniżjejfor-
maozima[JakubczykiGondek2009].Obecniewielebadańskupiasięnapo-
szukiwaniuodmianpszenicy,któreodznaczająsiędużąstabilnościąplonowania
bezwzględunawarunkiśrodowiskowe[Jankowskiiin.2006,Mądryiin.2006].
Wiadomo,żeazotwnajwiększymstopniuspośródwszystkichmineralnych
składnikówpokarmowychwpływanazwiększenieplonuroślin[Cacak-Pietrzak
iin.2005,Koziaraiin.2007,Buczekiin.2011],gdyżpierwiastektenoddziału-
jenawszystkieskładoweplonu[RalcewicziKnapowski2004].Stądteżwlite-
raturzeprzedmiotuwieleuwagipoświęcasięwpływowiazotunaplonowanie
ijakośćpszenicy[PeltoneniVirtanen1994,Mazurekiin.1999,Ralcewicziin.
2002,Budzyńskiiin.2004,Chrzanowska-Drożdżiin.2004].Azotoddziałuje
naplonziarnaorazjegowłaściwości,wtymm.in.decydujeoilościijakości
białka,jakrównieżkształtujeparametrywypiekowemąkipszennej.Chociaż
nawożenieazotemzwiększaplonziarnaizawartośćwnimbiałka,jednocześnie
możeobniżyćjegojakość[Johanssoniin.2001,KnapowskiiRalcewicz2004,
Kwiatkowskiiin.2006,Stankowskiiin.2008]poprzezzwiększeniewbiałku
zawartościniskocząsteczkowejgliadyny,copogarszawłaściwościglutenu.Dla-
tegoteżzewzględówzarównotechnologicznych,jakiekonomicznychkoniecz-
nejestustaleniewłaściwegopoziomunawożeniaazotemprzyodpowiednich
relacjachpozostałychmakroelementów[Knapowskiiin.2010].Wliteraturze
przedmiotuzwracasięuwagę,iżwpływazotunawielkośćijakośćplonuroślin
warunkowanyjestobecnościąinnychskładnikówpokarmowych,wtymm.in.
fosforu,potasu,magnezu,wapniaisiarki[Noworolnik2007].Pszenicajestro-
ślinąośredniejwrażliwościnaniedobórfosforuipotasu[Schmidt2001].Pier-
13
