Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Oradour-sur-GlanenazachodzieEuropy,wsetkachpo-
dobnychwGrecjiinaBałkanach,iwtysiącachOradou-
równaterenieRosjiRadzieckiej–woczyrzucająsię
wyłącznieabsurdibezsensślepejprzemocy.Szekspir,
ukształtowanyprzezRenesansioswojonyześmiercią,
mówiłożyciujakooDopowieści/Idioty,pełnejwrzasku
iwściekłości,/Anieznaczącejnic”2.Dlamilionówludzi,
którychżyciezostałoroztrzaskanewdrobnymakprzez
nazistowskieopresje,momentkońcabyłmomentembez-
sensuinajstraszliwszegoopuszczenia.
Ajakbyłopostroniekatów?Potym,jakzostałuwię-
zionywAuschwitz,PrimoLeviznalazłsiębliskowielu
znich.Jakodoktoranaukchemicznychprzydzielonogo
dozespołuniemieckiegonaukowca,którypracowałnad
strategicznymdlaTrzeciejRzeszyprojektem,mającymza-
pobiecwyczerpaniusiępaliwa.Wfabrycezałożonejwpo-
bliżuobozówwOświęcimiu,BrzezinceiMonowicach
produkowanopaliwasyntetyczne.PrimoLevitakopowia-
daospotkaniuzeswoimprzełożonym,dr.Pannwitzem:
[ł]tojegospojrzenieniebyłospojrzeniemnadrugiegoczłowie-
ka,igdybymmógłodkryćdogłębnienaturętegospojrzenia,jakby
rzuconegoprzezszklanąścianęakwariumnamieszkańcainnego
świata,odkryłbymwówczasistotęwielkiegoszaleństwaTrzeciej
Rzeszy3.
Warum,dlaczego,dlaPrimoLeviegozawierasięwspoj-
rzeniudr.Pannwitza,wtymsposobietraktowaniadrugie-
goczłowieka–jakcośzupełnieinnegoniżczłowiek,jak
2
WilliamShakespeare,Makbet,przeł.StanisławBarańczak,
DWDrodze”1992,Poznań,aktV
,scenaV
,s.136.
3
PrimoLevi,Czytojestczłowiek,op.cit.,s.151.
8
