Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Nazwymiejscowe(toponimy)ijęzykimniejszościowe...
wtensposóbodchodzićodpostrzeganianazwjakooznaczeńmiejscbędą-
cychokreślonyminobiektami”wprzestrzenigeograficznej(Rose-Redwood,
Alderman,Azaryahu2010:455;por.Czerny2011:99-100)narzeczbadania
ichroliwkreowaniutożsamościzbiorowychitworzeniudziedzictwahisto-
rycznegodanegomiejscapoprzezzmianynazewnictwamiejscowościiprze-
strzenimiejskiej(Czerny2011:100).OdwołującsiędoPierre’aBourdieu,
możemypowiedzieć,żenazwy,podobniejakinnerelacjejęzykowe,zaczęły
stanowićodzwierciedleniensiłsymbolicznych”,poprzezktóretworzonebyły
nstosunkisił”zarównomiędzyindywidualnymirozmówcami,jakigrupami,
doktórychoninależą(Bourdieu,Wacquant2001:133).
Współczesnebadanianazewniczezaczęłysięrozwijaćwtrzechkierun-
kach(Rose-Redwood,Alderman,Azaryahu2010:456-458).Wpierwszym
znich,określanymmianempolitycznejsemiotyki,nawiązujesiędoroli
procesównazewniczychwupamiętnianiuosóbiwydarzeńhistorycznych
będącychpunktemideologicznychodniesieńdlaaktualnejwładzylubustroju
politycznego.Związeknazwyupamiętniającejdanewydarzenielubpostać
historycznązdanymmiejscemmiałprowadzićdotego,żenhistoriastaniesię
geografią”(Rose-Redwood,Alderman,Azaryahu2010:459).Wobrębietego
kierunkuposzukujesięwięcodpowiedzinapytaniaoprzyczynywprowa-
dzanianowychnazw,analizujesięzwiązaneznimsporyorazbadaprocesy
społecznejakceptacjiiupowszechnianiatychnazw,gdystająsięoneczęścią
życiacodziennego.
Badaniaprowadzonewobrębietegokierunkudotyczyłyprzedewszystkim
zmiannazewnictwamiejskiego,zwłaszczanazwulicioficjalnychoznaczeń
wprzestrzenipublicznej.WPolscewspółcześniezainteresowaniabadaczy
koncentrowałysięgłównienaprzekształcaniunazewnictwamiejskiegopo
demokratycznymprzełomieustrojowymw1989r.Zaświadczająotymliczne
pracejęzykoznawcze,geograficzneisocjologiczne(Hałas2004;Handke2009:
321-372;Kaltenberg-Kwiatkowska2011;Czerny2011:126-127;Komornicka
2013;Różycki2019;Wysmułek2019).Zwracanownichuwagęnawybórnazw
iichpatronóworaznaichsymboliczneznaczenie,tj.nato,ktomiałzostać
uhonorowanyidlaczego.Czyjewartościmiałysięwtensposóbuwidocznić
izostaćupamiętnione,aczyjezostaćwymazanezpamięcispołecznej?Inte-
resowanosięrównieżzbadaniem,ktoiwjakisposóbdecydowałotym,które
nazwymiałybyćzmienioneiwjakichmiejscach.
WybitnymprzykłademtakichbadańjeststudiumElżbietyHałasoprze-
mianachnazewnictwaulicwPolscewokresie1988-1998.Ustaliłaona,że
wtymczasiezmieniono2098takichnazw.Jakpodkreślała,toczącesięwokół
nichdyskusjebyływyrazemrywalizacjinosposóbklasyfikowaniarzeczywi-
stości,wartościowaniahistoriiitworzeniatożsamościpaństwa”istanowiły
swoistąlustracjęprzestrzenipublicznej,którapolegałanannegatywnym
osądzieiocenieprzeszłości”(Hałas2004:131-132).Autorkawskazałana
32
