Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Ks.KrzysztofBielawny.Nidzicaiokolice.Katolicyiewangelicypo1945r.
warmińskiejprzypadłanabardzotrudnyczaswalkirządzącychzKościołemka-
tolickim;aresztowanowówczasks.PrymasaKard.StefanaWyszyńskiego,wielu
biskupówusuniętozestolicbiskupich,wieluksiężyaresztowano,represjonowano
ludziświeckich,katechetówikatechetki.Ograniczanodziałalnośćduszpasterską
Kościołanakażdejpłaszczyźnieżycia,eliminującreligięzżyciapublicznego.
2.Biskupiwarmińscyod1956r.
Kolejnymrządcądiecezji,tymrazemzsakrąbiskupią,zostałks.TomaszWilczyń-
ski,któryprzezcałyokresrządówdiecezjąbyłbardzooniązatroskany17.Jegonomi-
nacjęwystawiłaStolicaApostolskajużw1951r.,alewładzePRLniezgadzałysięna
nią.Dopieropodwpływemwydarzeńpaździernikowychw1956r.władzepaństwo-
wewyraziłyzgodęnanominacjęks.T.Wilczyńskiegonabiskupstwowarmińskie.
Należytuzaznaczyć,żebpT.Wilczyńskiniebyłformalniebiskupemwarmińskim,
nosiłtytułnBiskupwOlsztynie”
.ByłotozwiązanezpolitykąwładzPRL.Mimotoakty
prawne,jakiewykonywałifaktycznyzakresjegouprawnieńniczymsięnieróżni-
łyoduprawnieńbiskupówrezydencjalnych18.Rządydiecezjąwarmińskąprzypadły
nadośćtrudnyokrestotalnejwalkizreligiąwmiejscachpublicznych,aszczególnie
wszkołach.Pozbawianoszkołykrzyży,usuwającjezklaslekcyjnych,awostatecz-
nościwyrugowanolekcjereligii.Mimotomłodzieżidzieciniezostałypozbawione
katechizacji,ponieważnapoczątkulatsześćdziesiątychrozpocząłsięprocestworze-
niapunktówkatechetycznychpozaszkołąnaskalęmasową,copozwoliłozachować
Kościołowiprzekazprawdwiaryiuratowaćspołeczeństwoprzedlaicyzacją19.
Pokilkunastulatachodzakończeniadziałańwojennychnowyrządca,ks.bp
T.Wilczyńskiustanowiłnowypodziaładministracyjnydiecezjiwarmińskiej20.
urzęduWikariuszakapitulnegoDiecezjiwarmińskiejicharakterystykajegopracynatymstano-
wisku,StudiaWarmińskie1995t.32,s.379-388.
17Zob.T.Pawluk,OgólnyzarysdziałalnościustawodawczejbiskupaTomaszaWilczyń-
skiegowdiecezjiwarmińskiej,WWD1966nr1,s.28-35.
18A.Szorc,Dziejediecezjiwarmińskiej(1243-1991),Olsztyn1991,s.123-126.
19Zob.K.Bielawny,TrudnedziejelekcjireligiiwdiecezjiwarmińskiejpoIIwojnieświato-
wej,pod.red.J.Zimnego,Sandomierz2007,s.286-319.
20Zob.J.Górny,Dziejediecezjiwarmińskiejwlatach1949-1951,w:PosłaniecWarmiński
czyliKalendarzMaryjnynarok1982,pod.red.J.Górnego,Olsztyn1981,s.59.Wprzededniu
zakończeniaIIwojnyświatowejdiecezjawarmińskaliczyła19dekanatówi368kapłanówdie-
cezjalnychi6zakonnych.Byłytodekanaty:barczewski,biskupiecki,braniewski,dobromiejski,
dzierzgoński,elbląski,jeziorański,lidzbarski,malborski,mazurskiI(Szczytno),mazurskiII
(Giżycko),olsztyński,ornecki,pieniężnieński,pomezański(Iława),reszelski,sambijski,sztum-
skiitylżycki.PozagranicamiPolskiw1945r.pozostałydwadekanaty:sambijskiitylżycki,
toteżwgranicachPolskipozostałonadal17dekanatówobejmujących169parafii.W1948r.
ks.T.Benschpowołałkolejnedwadekanaty,oleckiinidzicki.Wlatach1948-1951istniało19
dekanatów.Trudnojestpodaćdokładnąliczbęparafii.
