Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AmerykańskibiologMichaelE.Souléorzekłnatomiast,żeżyjemy
wkatastrofiku.Wszystkietepomysły,naczelezantropocenem(z
greki:anthropos–człowiek),sprowadzająsiędojednego:nowaepoka
geologicznatoczasdominacjiludzi.
WcześniejszeetapywżyciuZiemiwyznaczałynaturalnewydarze-
nia.Uderzeniameteorytu,przesuwaniesiępłyttektonicznychczy
częsteerupcjewulkanów.Zapoczątekholocenuuważasięmoment,
kiedynaplaneciepodniosłasięśredniarocznatemperatura.Spo-
wodowałototopnienielądolodu,którypokrywałwówczasmiędzy
innymipółnocnączęśćdzisiejszejPolski.Wpejzażnatrwałewpisały
sięróżnogatunkowelasy,uformowałsięBałtyk,powstałygleby,żwiry
ipiaski.Wymarłygatunkizwierzątprzystosowanychdożyciawdo-
tychczasowychwarunkach,jakmamuty,anaichmiejscupojawiłysię
nowe,którychczęśćpotemudomowiono–jakkozy,świnie,bydło.
Zmianytezachodziłynaprzestrzenitysięcylatibyłynaturalne.
Antopocenjestinny.Obecnieekosystemyrównieżsięzmieniają,
alezagłównąprzyczynętegostanurzeczyuznajesiędziałalność
człowieka.Zdaniemczęścinaukowców,wśródnichPaulaCrutzena,
antropocenzapoczątkowałarewolucjaprzemysłowaz1750roku.
Wskutekgwałtownegowzrostuilościspalanegowęglazmieniłsię
składatmosfery,wgóręposzybowałaśredniatemperaturapowierzch-
niZiemi,stającsięzalążkiemzjawiskanazywanegodziśglobalnym
ociepleniemalbozmianamiklimatu.
InnibadaczepocząteknowejepokiwdziejachZiemitypująnarok
1610–ponadstolatpodotarciuEuropejczykówdoAmerykipoja-
wiłysięglobalnekonsekwencjepodboju.Wzmożonyruchhandlowy
spowodowałszybkąwymianęgatunkówroślinizwierzątmiędzy
kontynentami,niewystępującąwcześniejwhistoriiZieminataką
skalę.ZkoleiwytępienieprzezludzizEuropyokoło50milionów
przedstawicielirdzennejludności,żyjącejgłówniezrolnictwa,zmie-
niłkrajobrazAmerykiŁacińskiej.Wróciłylasyiinnaroślinność,
któreintensywniepochłaniałydwutlenekwęgla–spadekstężenia
CO₂watmosferzeZiemimożnaodczytaćzpęcherzykówpowietrza
uwięzionychwlodowcachAntarktydy.
Najwięcejjednakekspertówskłaniasiękuopinii,żeantropocen
zacząłsiędopieropodrugiejwojnieświatowej.Wlatach50.XXwieku
11
Zamiastwstępu
