Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
KrzysztofTurowski
myśliMengerapytanieoźródłajegocałościowegospojrzenianaekono-
mięorazometafizycznezałożeniaukrytewjegoteoriiimetodologii.
Wliteraturzeprzedmiotu(Kauder1965;Gordon1993;Smith1994b;
Cubeddu2005)dominujepogląd,zgodniezktórymźródłamyślenia
Mengerasązasadniczoarystotelesowskie.Słabiejsłyszanesągłosyalter-
natywne,umieszczająceinspiracjeMengerawtradycjiMilla(Cartwright
1994)lubniemieckiegoromantyzmu(Alter1990).Wniniejszymrozdzia-
lechciałbymsięprzyjrzećtymtrzemgłównyminterpretacjomświatopo-
gląduMengeraorazdokonaćweryfikacjistojącychzanimiargumentów.
Jaksięokazuje,chociażstanowiskoMengeraujawniawielezbieżności
zarystotelizmem,tozdecydowanienienależałondożadnegoświadomie
wybranegonurtukontynuującegomyślStagiryty.Cowięcej,tezyozbież-
nościMengerazinnyminurtamimająrównieżpewneuzasadnienie,co
ostatecznieskłaniadostwierdzenia,żejegoświatopoglądbyłraczejwy-
padkowąwielukrążącychwówczesnymśrodowiskuintelektualnymidei
niżpoglądempoddającymsięprostejklasyfikacji.
SkądwiemyoinspiracjachMengera?
Jasnejest,żepierwszympunktemodniesieniadlabadaniamyślikaż-
degoautorapowinnybyćjegowypowiedzi.Takieźródłamożnapodzie-
lićnadwarodzaje:praceopublikowaneoraznotatkinieprzeznaczonedo
publikacji.
Jeślichodziotepierwsze,toniemalwszystkiemieszcząsięwczterech
tomachDziełzebranych,wydanychzinicjatywyFriedrichavonHayeka
podczasjegopracywLondonSchoolofEconomics.Obokpracczysto
ekonomicznychznajdziemytamrównieżrefleksjemetodologiczne:przede
wszystkimUntersuchungenüberdieMethodederSozialwissenschaftenund
derpolitischenÖkonomieinsbesondere(Badanianadmetodąnaukspołecz-
nychzeszczególnymuwzględnieniemekonomiipolitycznej)orazpóźniej-
szeartykuły,stanowiąceuzupełnieniaiodpowiedzinazarzuty.Szkicowy
wykładfilozofiinaukiMengeraznajdziemyrównieżwprzedmowiedoZa-
sadekonomii.Jednakoilejegopraceekonomicznezawierająwielkąlicz-
bęodniesieńdoróżnychekonomistów,głównieniemieckich,otyleprace
metodologicznezaskakująrównieżprzedewszystkichnawiązywaniemdo
tychsamychniemieckichekonomistów,zatoniewielkąliczbąodniesieńdo
filozofów,Platona,ArystotelesaczyFrancisaBacona.
NotatkiMengera,m.in.sporządzanenamarginesachczytanychksią-
żek,niebyłyprzezlataszerzejbadane.Wyjątkiemsąwyprawydoarchi-
wówMengerawTokioprzeprowadzoneprzezEmilaKaudera(konieclat
pięćdziesiątychXXw.)iGillesaCampagnolo(napoczątkuXXIwieku),
którychowocemsątranskrypcjeczęścinotatekwrazzszerszymikomen-
tarzamiopisującymi,jakielekturyznajwiększymzainteresowaniemczy-
tałMengerijaksiędonichodnosił.
