Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.(Anty)romanseWaleriiMorzkowskiej-Marrené
23
jakmarionetki,wygłaszającprzytymsążnistetyrady”8.Powieści
Morzkowskiej-Marrenésąponadtoschematyczne,melodrama-
tyczne,sentymentalne-słowem-tendencyjnewnajgorszym
wydaniu.
PrzyjrzałamsiębliżejtrzemutworomMorzkowskiej-Marrené:
powieściomMążLeonory(1883)iBłękitnaksiążeczka(1876)oraz
opowiadaniuDwoista(1889).Lekturzetychtekstówtowarzyszyły
dwa-wydawaćbysięmogłosprzeczne-odczucia:zniecierpli-
wienieizaciekawienie.AutorkaJanuaregodałasiępoznaćjako
jeszczejednapisarkadziewiętnastowieczna,którarazporazeks-
ploatujewątkimiłosne.Tewłaśniewątkiwzbudzajązniecierpli-
wienie,anawetznudzenie.Jednaklekturatychfabułwywołuje
takżeniepokój-akcjanierozwijasięzgodniezeschematemro-
mansu,aleraczejantyromansu.Przykładowo-nieprowadzido
szczęśliwegozakończenia,wktórymbohaterowie,powielupery-
petiach,mogąsięwreszciepołączyć9.Wwymienionychutworach
razporazktośumiera,ktośpopełniazbrodnię,ktośdoświadcza
miłosnegorozczarowania,czyjeśmałżeństwookazujesięniedo-
branelubnieszczęśliwe.Tenieoczywistezwrotyakcjibądźjej
rozwiązaniabudzązaciekawienie.Powodują,żeksiążkiMorz-
kowskiej-Marrenéczytamdalej,zrosnącymzainteresowaniem.
Zadajęsobiepytanie-jakpotocząsięlosybohaterów?
Narracja,którejdalszegociąguniesposóbprzewidzieć,wydaje
sięnietylkociekawa,aleiwartazbadania.Nasuwasiętutajkolej-
nepytanie:czyMorzkowska-Marrenébyłarzeczywiścietaksłabą
pisarką,jaktwierdzilibadaczewXXwieku?
DlauwiarygodnieniaswoichtezWyczańskaprzywołujena-
zwiskakrytykówwspółczesnychpisarce,międzyinnymiTeodora
Jeske-Choińskiego,WacławaKarczewskiego,FeliksaBrodow-
skiegoczyHenrykaGallego.Wnikliwalekturawypowiedziwy-
mienionychautorówpozwalastwierdzić,żebadaczkaniedość
uważnieprzeczytałaichrecenzjeistudiaalbocelowopominęła
tefragmenty,któreniepasowałydozałożonejtezyoMorzkow-
skiej-Marrenéjakodrugorzędnejautorcepozbawionejzarówno
8Tamże.
9Fabułyromansoweniemusząkończyćsięszczęśliwe.Zob.A.Martuszew-
ska,Przemianyromansu,w:A.Martuszewska,J.Pyszny,Romansezróżnychsfer,
Wrocław2003,s.27-28.
