Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
Rozdziałi.Stosunkirosyjsko-chińskie1991-1999
ZwiązkuRadzieckiego-rozpocząłsięjużczasjegorozpadu,naktórychińskie
kierownictwopatrzyłozwyraźnątrwogą,mającwpamięciwydarzenianaplacu
Tiananmenwmaju-czerwcu1989rokuiutożsamiająctozchaosemigroźbą
rozpadupaństwa.ZatenstanrzeczyChińczycywinąobarczyliGorbaczowa,ale
mimotowspieraligo,uznając,żealternatywawpostaciJelcynajestjeszczegorsza.
Swójkrytycyzmpotrafilijednakzachowaćdlasiebie,cozaowocowałopóźniej.
Wtymostatnimokresiestosunkówradziecko-chińskich(1989-1991)oprócz
normalizacjizwrócićnależyuwagęprzedewszystkimnakwestiępodpisania
porozumieniawsprawiegranicy
187
zmaja1991roku,którenormowałokwestię
granic,przyznającwiększośćspornychwyspnaAmurzeChinom(m.in.Wyspę
Damanską)zgodniezzasadamiprawamiędzynarodowego.Ztegoporozumienia
wyłączonojednakżekilkanaścieobszarów,którychprzynależnośćokreślono
dopierow2008roku.
UpadekZSRRibędącejegokonsekwencjąobniżeniesięznaczeniaRosji
zjednejstrony,areformyrynkoweiogromnywzrostgospodarczyChinzdrugiej,
zasadniczozmieniłytęsytuację.WnastępstwieupadkuZwiązkuRadzieckiego
ChinystopniowozyskiwałyprzewagęnadRosjąwrelacjachwzajemnych,która
totendencjanietylkoniezmieniłasię,aleizyskałanaintensywności.
2.Rosyjsko-chińskiestosunkipolityczne1991-1999
WrazzupadkiemZSRRrozpoczynasięnowyetaprelacjimiędzyRosjąaChina-
mi:tymrazemmiędzyFederacjąRosyjskąaChińskąRepublikąLudową.Federacja
Rosyjska,będącaprawnymnastępcąZSRR,przejęła4/5terytoriumZSRR,nieco
ponadpołowęjegoludności,mniejniżpołowędochodunarodowegoPKBz1990
r.;ponadtozachowałaunikatowepołożeniestrategiczne,dużezasobyludzkie,
surowcoweinuklearne,przejęłarównieżmiędzynarodowezobowiązaniaZSRR,
wtymstałemiejscewRBONZ.Nieutrzymałajednakżestatusumocarstwa(zato
mentalnośćwielkomocarstwową-jaknajbardziej),spadającdorangimocarstw
regionalnych,średnich,albobędącpoprostuświatowymunikatem-nmocarstwem
euroazjatyckim”
188
.Chinytymczasemwchodziływnowądekadęwzmocnione
sukcesemreform,alejednocześnieosłabionereperkusjamiwydarzeńnaplacu
Tiananmenwczerwcu1989r.:ideologicznąanatemąorazembargiemnabroń
187
Okwestiigranicywdziejachstosunkówrosyjsko-chińskich:T
.Dmochowski,Proces
kształtowaniasięgranicyrosyjsko-chińskiej(1689-1911),[w:]Problemybadawczeimetodo-
logicznepolitologiiwPolsce,red.A.J.Chodubski,M.J.Malinowski,Gdańsk2006.
188K.Łastawski,KoncepcjepolitykizagranicznejibezpieczeństwaFederacjiRosyjskiej,[w:]
FederacjaRosyjskawstosunkachmiędzynarodowych,red.A.Czarnocki,I.Topolski,Lublin
2006,s.55-57.
