Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Nieformalneaspektybiznesu:Rosja,krajearabskie,Hongkong—Chiny
politycedanegokraju.WRosjinawetdużefirmyzbankrutowały(ponałożeniubardzo
wysokichpodatków,oskarżonychdodatkowoomalwersacje).Przykłademmożebyć
firmaJukos–zaangażowanawwydobyciesurowcówenergetycznych.Wswoimczasie
byłanajwiększąfirmąwprodukcjiropyigazuwRosji.Pooskarżeniach,jejwłaściciel
izałożycielChodorkowski,trafiłdowięzienia,asamafirmazostałaprzejętaprzezspół-
kipowiązanezobecnąwładzą.Inninasamązapowiedźoskarżeńwybraliemigrację
–videBierezowski.
WswoichopracowaniachI.Klyankin,L.Timofeevdowodząmożliwościprzepro-
wadzeniadowolnegorozwiązaniaprawnegowrosyjskimparlamencie.Zakwotę
200mlnUSD,zdaniemtychautorów,możnawprowadzićdoparlamentutakąliczbę
posłów,którabędziewystarczającadouchwaleniaodpowiednichustaw[KlyankinI.,Ti-
mofeevL.,2000].Takiepraktykiutrudniająprzeprowadzeniekompleksowychreform,
ajedyniedziałająnarzeczbardzowąskichgrupinteresu.
Niebezznaczeniajestrównieżdziałalnośćurzędnikówpaństwowych–nawetwy-
sokiegoszczebla.WedługT
.DavydovejstanowiskoministrawRosjijestmożliwedo
"załatwienia”zaopłatą1mlnUSD.Cenastanowiskamniejeksponowanegowahasię
wprzedzialeod100000USDdo0,5mlnUSD[DavydovaT.,2000].Szczególnieatrak-
cyjnesąstanowiskageneralnegodyrektoraceł,urzędukontroliskarbowej,stanowiska
wministerstwachgospodarczych,zwłaszczadotyczącychwydobyciaiprzetwarzania
surowców[Interpol,2001].Jeżeliosobatrafianatakiemiejscewwynikuodpowiedniej
łapówki–wówczaskwota"opłaty”będziestosowniepobieranazrynku.Opłatybędą
wnosićprzedsiębiorcywróżnymstopniuzależnioddecyzjiurzędnika.Wysokiejrangi
,czynownik’będziepobierałswoje(nieosobiście!)należnościprzezsiećpośredników.
Każdyznichczęśćopłatybędziezatrzymywałdlasiebieitworzysięswoistyłańcu-
szekpowiązań.Windującopłaty–łapówkidoniebotycznychrozmiarów.Urzędnicy
wysokiegoszczeblaprzymykająoczynadziałaniapodległychsłużb,aprzedsiębiorcy
sązmuszenidownoszeniarelatywniewysokichłapówek.Sprzyjajątemutakżeniskie
płacepracującychnastanowiskachpaństwowychorazrozbudowanysystempozwoleń,
licencji.Nietylkozakażdewydaniedokumentu,aleprzyspieszeniejegowydanianależy
wnosićnielegalneopłaty.Wtensposóbprzedsiębiorcaznajdujesięwsytuacjiprzymu-
sowejisiłąrzeczywszarejstrefie.Czynnikiemsprzyjającymtakiemupostępowaniu
byłapowszechneokazywanieurzędnikomwdzięczności(błagadarnost).Wgospodarce
socjalistycznej,stałegoniedoboruproduktów,kupienie,awzasadzie,zdobycieatrak-
cyjnegowyrobu(aszczególniepochodzącegozimportu)byłobardzotrudne.Dlatego
ten,ktodysponowałmożliwościądostarczeniatowaruoczekiwałswoistegodowodu
wdzięczności.Itaktworzyłasięsiećwzajemnychpowiązańnieformalnych.Byłyone
powszechnieakceptowane.
Kolejnymczęstopomijanymelementemzwiązanymzszarąstrefąjestzorganizo-
wanaprzestępczość.Siłąrzeczyfunkcjonujeonanielegalnie,alejejdziałalnośćmoże
