Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZagadkaBocheńskiego
PochwaławojnyagresywnejprzetrwałaewolucjępoglądówBocheń-
skichprzełomulat20.i30.iuzupełniłakoncepcjęgeopolitycznąnBun-
tu…”inPolityki”
.CoprawdaAdolfuchyliłsięodjejotwartegopopar-
ciawMiędzyNiemcamiaRosją,alejużnienałamachgazet.Jeszcze
silniejzagrzewałdoniejAleksander;tewezwaniazbiegłysięwczasie
zpremierąksiążkiAdolfa,cozważywszynaichścisłąwspółpracęoraz
wagę,jakąprzykładalidotaktykipublicystycznej
23
,uprawdopodabnia
hipotezę,żeniebyłtowyrazróżnicypoglądów,alekalkulacjiobliczonej
namaksymalnyefektpropagandowy.
Jednymznieszczęśćnaszychdziejów-pisałAleksander-byłoto,że
zawszeczekaliśmy,ażRosjazałatwisięalbopogodzizróżnymisąsia-
damiizabierzesiędonas,miastnarzucićjejwalkęwchwili,gdybyła
najsilniejzwiązanagdzieindziej24.
Czypozycja[nbuforukolczastego”międzyNiemcamiaRosją]-pytał
jużdwalatawcześniejzwolennikówpolitykinrównowagi”-niespo-
wodujeprędzejlubpóźniejnowegoRapallainieuchronnejkoalicji
przeciwnam?Czynielepiejskorzystaćztakrzadkichwhistoriichwil
walkiniemiecko-rosyjskiej,bydefinitywnie,raznazawszepozbyćsię
jednegozgroźnychsąsiadów,takjakWłochypozbyłysięAustrii?!25.
Czylepiejbićsięzjednymsąsiademwsojuszuzdrugim,czyzoby-
dwomajednocześnie?Rozstrzygnięcietegodylematu,dlaBocheń-
skichoczywiste,stanowitwardyorzechdozgryzieniadlakrytyków
niemieckiejorientacjiIIRP
,podobniezresztąjakiinnemechanizmy
polityki,naktórewskazywałAdolfwswoichwywodach.Najłatwiej
jegokoncepcjeodrzucićintotopodpretekstembądźtonpoczucia
winy”
,którąrzekomochciałzmazaćnafroncie,bądźniedocenienia
zbrodniczychideologiisąsiadów,któremiałyunieważniaćnnormalne”
kalkulacjepolityczne,bądźarchaicznościmetodyopartejnaanalogiach
historycznych,dobrejmożedlawyrafinowanegoświataXIX-wiecznej
dyplomacji,aleniedladynamicznegoXXstulecia.
23
Zob.S.Cat-Mackiewicz,Wunderkind.RzeczoAdolfeBocheńskim,Kraków2017,s.261.
24
A.Bocheński,Dowileńskiejmłodzieżynarodowejlistotwarty,nSłowo”z20sierpnia1937;
zob.także:tenże,Notatkipolemiczne.„DziennikWileński”,nSłowo”z2września1937.
25Tenże,Zygzakiemprzezprasę,nBuntMłodych”z25maja1935.
11
