Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zagadnieniehistoriografiipamięci
iróżnicujesięwzależnościodroli,jakąmaodegraćdlaposzczególnychjedno-
stekczyśrodowisk.OdnoszącasiędodziejównajnowszychDpamięćzbiorowa”
współkształtujeżyciepolityczne,budziemocje,prowokujewielkiedebatypub-
liczne.Zasadnejestwięcmówienieonajrozmaitszychlobbypamięci.Wokresie
transformacjispołeczeństworozpoznajesięnanowoiustalanowehierarchie
prestiżuiautorytetu.Poszczególneśrodowiska,reprezentowanesymbolicznie
przezprzedstawicielimedialnych,przedstawiająiinterpretująnanowoswoje
indywidualneigrupowebiografie,czyniąctozniespotykanąwinnychokre-
sachintensywnością.Jedniczyniąto,bywskazaćnawłasnezasługiwobaleniu
dawnegoreżimu,podkreślićwłasnezasługijakoopozycjonistów,wydobywać
zzapomnieniaswojekrzywdy,żądaćzadośćuczynieniazadoznanestraty,do-
magaćsięukaraniawinnychjakokoniecznejsatysfakcjimoralnej.Innibędą
chcielipokazać,żedawnyreżimwcaleniebyłtakistraszny,żeoninależelido
tychrozsądnychwewnątrzwładzyiżechoćstalipoinnejstroniebarykady,bez
ichpostawyrewolucjanieodbyłabysię,żewszeregachwładzyteżtrzebabyło
zdobywaćsięnanonkonformizmidziękitemuniebyłojeszczegorzej.Jesz-
czeinnibędąukrywaćto,coistotnierobili,starającsięstworzyćswojefikcyjne
biografie,ajeszczeinnipocznązezdwojonąenergiąbronićprzeszłości.Każda
ztychpostawjestwyrazemokreślonegolobbypamięciwspołeczeństwiepost-
totalitarnym.
Podobniejakolobbypamięci,uzasadnionejestmówienieospołecznymdia-
logupamięci,czyteżnegocjowaniupamięcimiędzyposzczególnymisegmenta-
mispołeczeństwaczymiędzyróżnymispołeczeństwami.
LiczneiodmienneDpamięcizbiorowe”niemogąteżbyćtraktowanejedynie
jakospołecznieobojętneinterpretacjeprzeszłościwrozumieniuakademickim.
Niechodzioustalanieposzczególnychfaktówaniichchronologii–otospie-
raćsięmogą,ispierają,zawodowihistorycy.KażdaDpamięćzbiorowa”tworzy
własny,dopewnegostopniaautonomicznyobrazprzeszłości,Dhistorięwspomi-
naną”,którejrelacjaDztymjakbyło”wymagałabydopierozbadania,choćdla
tych,którzyowąpamięćzbiorowąpodzielają,owarelacjawydajesiębyćusta-
lona.PoszczególneDpamięcizbiorowe”–liczbamnogajesttujaknajbardziej
właściwa–mogąmiećzaswojąpodstawę,jakoowąprzeszłość,doktórejsię
odnoszą,zupełnieodmiennekompleksyzdarzeń.Mogąwięcbyćporównywane
niejakodwieinterpretacjepodobnegozespołufaktówzprzeszłości,alejako
dwieautonomiczneopowieści,wktórychprzeszłośćprzywoływanajestczęsto
wzupełnieodmienny,nieprzystającydosiebiesposób.
Kwestia,którazopowieścizdobywawspołeczeństwiepozycjędominującą,
możemiećzasadniczeznaczeniezarównodlapozycjispołecznejposzczególnych
jednostek,jakidlażyciacałejzbiorowości.Ostatecznietakilubinnyobrazprze-
szłościlegitymizujelubdelegitymizujewładzępolityczną.Znakomicierozumie
toOrwell,opisującwksiążceRok1984ciągłezmienianienanowoobrazuprze-
28
