Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Gdykilkalattemuprzygotowywałemdysertacjępoświęconąmyśli
politycznejOttonavonBismarcka(1815-1898)
1
,wśródanalizywielu
zagadnieńskładającychsięnaportretpsychologicznyibiografięintelek-
tualnąpostaciwcałejjejdynamiceiróżnorodności,musiałemrównież
znaleźćrozstrzygnięciekwestii,czyŻelaznegoKanclerzamożemysytuować
wszerokorozumianymkontekścieantysemickim.Oczywiścieudzieliłem
jednoznacznienegatywnejodpowiedzi,pisząc,iżnBismarckwątkówan-
tyżydowskichniepodjął,nierozwinął,anidorzeczywistościniemieckiej
nieimplementował”
2
.Byjednaksamodzielniedojśćdotegoprzekonania,
potrzebnabyłasolidnaegzegezacałokształtuwypowiedzitegopruskiego,
potemniemieckiego,mężastanu,jakiznajomośćcałokształtuuwarunkowań
polityczno-społecznych.Trafiłemwtedy,niejakoprzypadkiem,nacałkiem
pokaźnegronoautentycznychantysemitówniemieckich,którychnazwiska
pozaDühringiemivonTreitschkemwzasadzieniewielemiwtedymówiły.
Coichłączyło,tofakt,iżniewpisywalisięoniwnurtwulgarnegoanty-
semityzmupotocznego,nieutrwalaliprymitywnychwyobrażeńludowych
onżydomaciorze”(Judensau)
3
,niebudowaliatmosferysensacjiwokółta-
1
Ukazałasięonawwersjiksiążkowej—zob.M.Kopczyński,Międzykonserwatyzmem
anacjonalizmem.MyślpolitycznaOttonavonBismarcka,Toruń2012.
2
M.Kopczyński,Międzykonserwatyzmemś,op.cit.,s.447.
3
Dosłownetłumaczenietegowyrażeniajestwysocenieeleganckie,lecztakimwłaśnie
byłowustachstosującychgo;odziejachtegonpojęcia”ijegorozpowszechnianiu
siępisze:P
.Johnson,HistoriaŻydów,Kraków1994,s.264-267,[tyt.oryg.AHistory
oftheJews,London1987—tłum.M.Godyń,M.Wójcik,A.Nelicki].
7
