Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Niepełnosprawnośćichorobaprzewlekławperspektywieterapeutycznej,zawodowej...
humanistycznych,wtympedagogika,antropologia(społeczna,kulturowa),
psychologia,socjologiaorazmeta-naukipodejmującerefleksjęnaddziejami
ifenomenemkulturyiinnychwytworówczłowieka.Wtymczasiemateżmiejsce
wieleinicjatywspołecznychorazedukacyjnych,mającychnaceluwsparcie
ludzibiednychidoprowadzeniedoichspołecznejpromocji(JanPestalozzi,
JanBosko).Wkolejnychlatachpojawiająnowenurtyfilozoficzne,któreszcze-
gólnieakcentująwartośćludzkiejegzystencji,osobyorazrelacjimiędzyludz-
kich,wtymegzystencjalizm,fenomenologia,personalizmifilozofiadialogu.
Toantropologicznepodejściedoprowadziłodopojawieniasięnzasady
indywidualizacji”jakokluczowejprzyanaliziefenomenuczłowieka.Wszelkie
generalizacje,definicjeczłowiekajakotakiegoibadanieogólnejnaturyludz-
kiejstająsięwtórnewobeckoniecznościdoświadczeniafenomenujednostki
zjejniepowtarzalnością.nZasadaindywidualizacji,fundamentalnyfaktnie-
skończonościróżnorodnościosóbludzkich,pośródktórychtawłaśniejest
tylkojedna,takanieinaczejukształtowana,nierelatywizujewcalepoznania
antropologicznego,aprzeciwnie,dajemujądroikonstrukcję”1.Tazasada
dajeimpulsdopoznawaniaczłowiekajakbyznwnętrza”,poprzezwłasne
doświadczenieorazosobisterelacjezdrugimczłowiekiem,gdzieistotnestaje
siępełnezaangażowanieegzystencjalne.Poprzezwyjściezpozycjinbezpiecz-
negoobserwatora”możemywejśćwpełnięludzkiegożyciaidostrzec,docenić
to,cowyjątkoweiniepowtarzalne.Dopierowówczasmożnaprzybliżyćsiędo
zrozumienia,czymjestosobaiczłowiekwswoimuniwersalnymwymiarze.
Naturęczłowiekapoznajemyniewprocesieabstrahowaniaiuogólniania,
leczpoprzezprzekraczanieograniczeń,barier,błędnychnawyków.
Wtejperspektywiemogłopojawićsiępytanieowartośćniepełnosprawności
iuznanie,żemożeonabyćczymśnietylkopozytywnym,aleikoniecznymdla
budowaniazdrowychrelacjimiędzyludzkichiutrzymaniawłaściwejkondycji
społecznej.Osobyzniepełnosprawnościąniemusząbyćzagrożeniemdla
społeczeństwa,astająwyzwaniemiszansą.
Ponadtoistnienienosóbniepełnosprawnych”ukazujecałądramatyczność
ibogactwoludzkiejegzystencji.Wielufilozofówiantropologówzastanawiając
sięnaddefinicjączłowieka,zauważa,żejestonbytemnaznaczonymbrakiem
(homodefectus),jeśliporównujemygozinnymiistotamiżyjącymi.Jednym
zbardziejznanychantropologówwspółczesnychukazującychtenwymiar
ludzkiegobytujestArnoldGehlen.Opisujeonczłowiekajakoistotęwybra-
kowanąwsferzebiologicznej,która,abyteswojebrakizniwelować,buduje
kolejnesfery:mowy,instytucji,kultury,techniki,nauki.Człowiekmusisię
rozwijać,nuruchamiająckolejneobszaryswojejaktywności,boinaczejpowró-
cidostanupierwotnegochaosu.Dziejeczłowiekatodziejenieustannego
1M.Buber(1993),Problemczłowieka,PWN,Warszawa,s.9.
