Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CentralneplanowaniekontraDanarchia”produkcji
Masowaprodukcjadlamas
3
Częstozarzucasię,żekapitalizmwyzyskujeubogichisłużyinteresom
bogatych.Historyczniesytuacjaprzedstawiasięjednakodwrotnie.To
właśniewrzekomowspaniałychczasachśredniowiecznejEuropy(ide-
alizowanejprzeztakimmyślicielijakJohnRuskiniHilaireBelloc)przy-
tłaczającawiększośćludzialboharowaławpolu,doktóregobyłaprzy-
wiązana,albopracowaławrzemiośle,silnieregulowanymprzezcechy.
Jednocześniearystokratycznaelitacieszyłasięfaktycznymmonopolem
nadobraluksusowe.
Sytuacjazmieniłasięwraz
z
nastaniem
nowoczesne-
Conatokapitaliści?
gokapitalizmu.Rodzącesię
wielkieprzedsiębiorstwa,za-
Nawetgdybywogóleniebyłokapita-
miastwabićgrupkębogatych
lizmu,każdyuczciwyhumanistapo-
klientów,zaczęłytroszczyć
winienstaraćsięgowymyślić.Kiedy
sięorosnącąwsiłęklasęro-
jednakwidzicieludzi,którzyzawszel-
botniczą.Głupotąjestprze-
kącenęusiłująniedostrzegaćjego
cieżbudowaniefabryki,jeśli
istnienia,kłamaćnatematjegonatu-
nieplanujesięsprzedawać
ry,niszczyćjegopozostałości–jedne-
swoich
produktów
setkom
gomożeciebyćpewni:jakiekolwiek
albotysiącomklientów.Dzię-
mająmotywy,nieznajdzieciewśród
ki
ogromnemu
wzrostowi
nichmiłościdoczłowieka.
produkcjicorazwięcejrodzin
AynRand
a1
mogłosobiepozwolićnaluk-
susniewysyłaniadziecido
pracy.PodczastegoDstrasz-
aAynRand,Kapitalizm.Nieznanyideał,tłum.
JerzyŁoziński,Poznań2013,s.219.
nego”okresuprzechodzenia
doerykapitalizmuzmniejszyłsięwspółczynnikumieralnościniemowląt
iwzrosłaoczekiwanadługośćżycia.Przeciętnypracownikfizycznywka-
pitalizmiebył(ijest)zamożniejszyodkrólówwepocefeudalnej(pod
każdymwzględemzwyjątkiemliczbyposiadanychzamków).
Centralneplanowaniekontra
„anarchia”produkcji
KrytycykapitalizmuopróczDfaktu”,żekrzywdziubogich,zarzucają
również,iżsystemtenjestrzekomochaotyczny.Wkońcuwgospodarce
rynkowejniktnieDodpowiada”zaprodukcjęsamochodówinanikimnie
