Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tezykoniecznedlazrozumieniawłaściwegosensuprzeciwstawianiasię
władzyistanowionemuprawu.Aktualnościtychtezniemogąuchylićja-
kiekolwiekróżnicewystępującemiędzyposzczególnymiprzypadkamitego
zjawiska.Najważniejszadotyczyniewątpliwieprzekonaniaoistniejącym
niezależnieodjednostkowychispołecznychuwarunkowańporządkumo-
ralnym,któryniepodleganegocjacjomwkategoriachuznanychprocedur
politycznych.Ztejperspektywyto,codobreisprawiedliwe,niezależało
aniodwoliwiększościczłonkówwspólnoty,aniodwyrokówsądu,ani
nawetodwolibogów;byłonamdanewwynikuwykorzystanianaszych
poznawczychwładzizdolności,aichpotencjałwtymzakresieotrzymał
dośćniejasne–trzebaprzyznać–miano
daimoniona
.Tabyćmożenie
dokońcazrozumiałatezaopierwszeństwiefilozofiiwobecpolitykimiała
wdziejachwieleinterpretacji–odnajbardziejabsolutystycznychime-
tafizycznychwracjonalistycznieukierunkowanejfilozofiideistycznej
Oświeceniaiwspółczesnychteoriachprawczłowieka,przezbardziej
antropocentrycznepróbyobiektywnegoustalaniazasadsprawiedliwości
wteoriachumowyspołecznej,ażdopragmatycznychkoncepcjikomuni-
tarianistycznych.Teostatnienegująwręczmożliwośćistnienialiberalnej
wspólnotydemokratycznejbeztroskoodrzucającejideęzasadmoralnych
niezależnychodpolityki.Choćinaczejdefiniowanopojęcieobiektywności
wodniesieniudoporządkudobraisprawiedliwości,tojednakwspólnie
podzielanodalekoidącąpowściągliwośćwobecsprzeciwuodnośniedo
przekonania,iżjegoustaleniewymagawyjściapozapolityczneinstytucje
wspólnoty.
Wśródprzedstawicielistanowiskaantyrealistycznego,którezzasady
negujemożliwośćistnieniawartościmoralnychpozawolączłonków
wspólnoty,corazczęściejpojawiasięjednakopinia,iżprzekonanietobyło
przedmiotemzasadniczegosporumiędzyzwolennikamiteoriiumowy
społecznejazwolennikamimetafizycznegodziedzictwaOświecenia,uj-
mującegowartościmoralnewkategoriachracjonalnościibezosobowej
obiektywności.Niektórzygłoszątezęowyższościdemokracjinadfilozofią
wobecsamychmożliwościustaleniazasadsprawiedliwościidobra,inter-
pretującwtymduchu–naprzykład–teorięumowyspołecznejJohna
Rawlsa.Nieporozumieniewynikanajprawdopodobniejzodmiennychpo-
glądów–jakiefaktyczniegłosiliautorzyposzczególnychkoncepcji–co
dowiarygodnościargumentówprzemawiającychzatym,żelegitymizacji
16
